Biegunka poantybiotykowa
Antibiotic associated diarrhea
Piotr Albrecht, Maria Kotowska
Gorączka niejasnego pochodzenia u dzieci
Fever of unknown origin in children
Aneta Nitsch-Osuch
Wpływ stosowanego w dzieciństwie leczenia przeciwnowotworowego na metabolizm kostny oraz stan układu endokrynologicznego
The impact of treatment of childhood cancer on hormonal status and bone metabolism
Eryk Latoch, Katarzyna Muszyńska-Rosłan, Maryna Krawczuk-Rybak
Streszczenie:
Znaczny postęp w rozwoju nauk medycznych, zarówno na etapie diagnostyki, jak i stosowania zaawansowanych metod skojarzonego leczenia przeciwnowotworowego, spowodował w ostatnich latach znaczący wzrost odsetka pacjentów wyleczonych z choroby nowotworowej. Poza osiągnięciem jak największej liczby wyleczeń, coraz większą wagę przywiązuje się do monitorowania stanu zdrowia pacjentów wyleczonych w celu zapewnienia jak najwyższej jakości i komfortu życia przez minimalizację ryzyka wystąpienia odległych następstw leczenia przeciwnowotworowego. Zaburzenia hormonalne dotyczą od 20% do 50% byłych pacjentów oddziałów onkologii dziecięcej. Nieprawidłowa akumulacja masy szkieletowej w okresie rozwojowym oraz zwiększone ryzyko złamań stanowią istotny problem kliniczny zarówno w czasie terapii przeciwnowotworowej, jak i po jej zakończeniu. Nieprawidłowy metabolizm kostny poza bezpośrednim niekorzystnym wpływem czynników związanych z leczeniem w dużej części wynika z dysfunkcji gruczołów wydzielania wewnętrznego. W pracy omówiono wzajemne interakcje pomiędzy leczeniem, zaburzeniami hormonalnymi a stanem układu szkieletowego u dzieci po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym.
Słowa kluczowe: dzieci wyleczone z chorób nowotworowych, objawy uboczne, radioterapia, chemioterapia, endokrynopatie, masa kostna
Abstract:
In recent years, advances in diagnosis and treatment have caused a significant increase of the number of young adults who experienced cancer in childhood. Nowadays, the greater emphasis is placed on monitoring the health status of long-term cancer survivors by minimizing the risk of late effects of anticancer treatment in order to ensure the highest quality and comfort of life. Endocrine complications are among the most common sequelae observed in childhood cancer survivors and affect from 20% to 50% of patients. Abnormal accumulation of bone mass during development and increased risk of fractures are a major clinical problem during cancer therapy and after its completion. Disturbances of bone metabolism in large part are associated with endocrine disorders. This review discusses the interactions between treatment, multiple hormone deficiencies and the state of bone mass in children after completion of treatment.
Key words: childhood cancer survivors, late effects, radiotherapy, chemiotherapy, endocrinopathies, bone mass
Problemy związane z niewłaściwą suplementacją diety kwasem foliowym w aspekcie medycznym i społecznym
Problems related to improper diet supplementation with folic acid in terms of medical and social aspects
Marta Nycz-Bochenek, Joanna Huszno, Małgorzata Lisik
Streszczenie:
Głównym celem wprowadzonego w Polsce w 1997 roku Programu Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej (WCN) jest upowszechnienie spożycia kwasu foliowego w dawce dziennej 0,4 mg przez wszystkie kobiety w wieku rozrodczym. Celem pracy jest przedstawienie zagadnień związanych z suplementacją kwasem foliowym oraz przyczyn powstawania wad cewy nerwowej u płodu. Wiedza Polek na temat suplementacji kwasem foliowym oceniona została w oparciu o badanie ankietowe kobiet przebywających na trzech oddziałach położniczych szpitali województwa śląskiego. Skutki medyczne i społeczne niedoboru kwasu foliowego w diecie przedstawiono na przykładzie opisu otwartej wady cewy nerwowej u braci bliźniąt. W artykule podano uwarunkowania genetyczne i środowiskowe oraz mechanizm powstawania wad cewy nerwowej. Spośród 125 respondentek objętych badaniem, zdecydowana większość nie stosowała zalecanej suplementacji i nie znała dziennej dawki zapotrzebowania na kwas foliowy. Jak wynika z deklaracji badanych, głównym źródłem wiedzy na temat konieczności zażywania kwasu foliowego był lekarz ginekolog. Jednocześnie należy podkreślić, że lekarze rodzinni informowali w tym zakresie 1,6% kobiet, a lekarze pediatrzy jedynie 0,8% badanych. Wykazano konieczność szerszego przekazywania pacjentkom w wieku rozrodczym wiedzy na temat suplementacji kwasem foliowym przez lekarzy ginekologów i lekarzy medycyny rodzinnej, a także pediatrów. Zwrócono uwagę na możliwości uzyskania kompleksowej porady lekarskiej w Poradni Genetycznej z uwagi na genetyczne uwarunkowania wad cewy nerwowej.
Słowa kluczowe: kwas foliowy, wady cewy nerwowej, kobiety w wieku rozrodczym
Abstract:
The main goal of the Program for Prevention of neural tube defects, conducted in Poland in 1997, is to promote the consumption of folic acid in a daily dose of 0.4 mg for all women of childbearing age. The aim of the study is to present issues related to folic acid supplementation with and causes of neural tube defects in the fetus. Current knowledge of Polish women about need of folic acid supplementation was assessed on the basis of questionnaires. Medical and social aspects of folic acid deficiency in the diet was shown on the example of open neural tube defects in twin brothers. The article included the description of genetic and environmental predisposition and mechanisms of neural tube defects. The knowledge of women was assessed on the basis of anonymous questionnaires handed out in the maternity words in Silesian province. The majority of women did not receive folic acid supplementation and even did not know recommended dose. As it results from the declaration of the respondents, the main source of knowledge about the necessity of taking folic acid were their gynecologists. At the same time, general practitioners informed about supplementation 1.6% of women and pediatricians only 0.8% of the respondents. It has been shown the need for broader inform of patients in childbearing age about folic acid supplementation by gynecologists, general practitioners and pediatricians. The authors highlights the meaning of genetic counseling in providing comprehensive medical advice due to genetic determinants of neural tube defects.
Key words: folic acid, neural tube defects, women of childbearing age
Stanisław Torokan-Popowski (1894-1953) – twórca Kliniki Pediatrii na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego. Część I. Osiągnięcia naukowe
Stanisław Torokan-Popowski (1894-1953) – creator of the Paediatric Clinic in the University of Łodź Medical Department. Part I. Scientific activity
Maria Gołębiowska
Streszczenie:
Stanisław Torokan-Popowski (1894-1953) urodził się w Żmerynce na Podolu w bardzo patriotycznej rodzinie inteligenckiej. Uczęszczał do gimnazjum w Kijowie, a studia medyczne ukończył z wyróżnieniem w 1917 r. na Uniwersytecie w Kijowie. W 1918 r. został przyjęty do Kliniki Pediatrii tego Uniwersytetu. Do Polski wrócił w 1922 r. i został zatrudniony w Klinice Pediatrii w Warszawie (przy ul. Litewskiej) – kierowanej przez prof. Mieczysława Michałowicza. Uzyskał kolejne awanse akademickie: asystenta, doktora medycyny (1932), doktora habilitowanego (1939). 1 czerwca 1945 r. został powołany do zorganizowania Kliniki Pediatrycznej na Wydziale Lekarskim nowo utworzonego Uniwersytetu Łódzkiego. Klinika powstała na terenie Szpitala im. Anny Marii dla Dzieci, kompletnie ogołoconego przez wycofujących się hitlerowców. Profesor Torokan-Popowski stworzył od podstaw oddziały kliniczne wyposażone w nowoczesny sprzęt, kuchnię mleczną oraz biochemiczne laboratorium z własną pracownią histopatologiczną, gdzie prowadził (z biochemikiem Lindenbaumem) eksperymentalne badania nad hialuronidazą i hormonem kortykotropowym. W ciągu 8 lat działalności Kliniki pod kierunkiem Profesora 3 współpracowników uzyskało stopień doktora medycyny i 3 habilitacje. Profesor Torokan-Popowski opublikował 49 prac naukowych i opracował 3 rozdziały w książkach o gruźlicy u dzieci i z zakresu fizjologii rozwojowej dziecka. Nowatorskie prace prof. Torokana-Popowskiego i jego asystentów wytyczyły nowe kierunki rozwoju pediatrii; stworzył szkołę naukową, która była jedną z przodujących w naszym kraju.
Słowa kluczowe: pediatria, Łódź, prof. Stanisław Torokan-Popowski
Abstract:
Stanisław Torokan-Popowski (1894-1953) was born in Żmerynka to a very patriotic Polish family. His parents belonged to the local intelligentsia. He attended secondary school in Kiev and graduated with distinction from the Kiev Medical University in 1917. A year later he was admitted to the University’s Paediatrics Department. In May 1922 S. Torokan-Popowski took a job at the Paediatric Clinic in Warsaw (in Litewska street), supervised by Professor Mieczysław Michałowicz. There he became a teaching assistant, then (in 1932) a Doctor of Medicine and finally in 1939 he received a postdoctoral degree. On 1st June 1945 he was asked to organize a Paediatric Faculty at the Medical Department of the newly-established University of Łódź. The Clinic was opened in the grounds of the Anna Maria childrens’ hospital which had been completely devastated during the Nazi withdrawal. Professor Torokan-Popowski set about equipping clinical wards with modern equipment, the so-called milk kitchens, where milk was prepared in sterile conditons and biochemical and histopathological laboratories. There, together with a biochemist named Lindenbaum, he conducted experimental research into hyaluronidase enzymes and corticotropic hormones. During the eight years in which the clinic existed, three of Professor Torokan-Popowski’s co-workers received medical degrees and three others postdoctoral degrees. S. Torokan-Popowski published 49 research papers and compiled three chapters for books about tuberculosis in children and their developmental physiology. Innovative contributions by professor Torokan-Popowski and his assistants delineated new development trends in paediatrics. Torokan-Popowski created one of the leading scientific schools in Poland.
Key words: paediatrics, Łódź, prof. Stanisław Torokan-Popowski
Threats to children from dysfunctional families
Zagrożenia dzieci z rodzin patologicznych
Anna Lewandowska, Tomasz Lewandowski, Barbara Laskowska, Małgorzata Dziechciaż, Justyna Pempuś
Abstract:
Introduction: The family is the interpersonal social system that the child is the basic unit of society and the best development environment. Parents’ proper attitudes enable a child to develop regularly psychically, emotionally and socially. Children mentally healthy are open to the world and other people, absorb knowledge, and are great in dealing with social contacts. However, wrong parents’ attitudes may delay social and emotional maturity of a child, cause timidity, lack of faith in their own abilities, aggression, egoism, and distrust towards others.
The aim of the study: The aim of the study was to assess the incidence of problems and threats to children from dysfunctional families.
Material and methods: The research involved 100 randomly chosen students from dysfunctional families aged 10-14, in Podkarpackie voivodeship. The research method applied in the study was a diagnostic survey conducted by use of an anonymous questionnaire method.
Results: The vast majority of the surveyed do not want their future home to be similar to their family home, in which they are being or were brought up. More than half of the surveyed assess their relations with family and peers as averagely good or bad; almost all of the surveyed have experienced violence in life, which most frequently arouses aggression in them.
Key words: threats, children, dysfunctional families
Streszczenie:
Wprowadzenie: Rodzina stanowi interpersonalny system społeczny, który dla dziecka jest podstawową komórką społeczną oraz najlepszym środowiskiem rozwojowym. Dostarcza dziecku wszystkich bodźców potrzebnych do prawidłowego rozwoju psychicznego, emocjonalnego i fizycznego. Dzieci zdrowe psychicznie są otwarte na świat i innych ludzi, chłonne wiedzy, dobrze radzą sobie w kontaktach społecznych. Natomiast niewłaściwe postawy rodzicielskie mogą spowodować opóźnienie dojrzałości społeczno-emocjonalnej, lękliwość, brak wiary we własne możliwości, agresywność, egoizm i nieufność wobec innych.
Cel pracy: Celem pracy była ocena występowania zagrożeń i problemów dzieci z rodzin patologicznych.
Materiał i metody: Badaniem objęto 100 losowo wybranych uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum z rodzin patologicznych, zamieszkałych na terenie województwa podkarpackiego, między 10. a 14. rokiem życia. Metodą badawczą zastosowaną w pracy był sondaż diagnostyczny, zaś techniką badawczą była ankieta, mająca charakter anonimowy.
Wyniki: Zdecydowana większość badanych nie chce, aby ich dom w przyszłości był podobny do ich domu rodzinnego, w którym sami się wychowują lub wychowywali. Ponad połowa ankietowanych swoje relacje z rodziną i rówieśnikami ocenia jako średnio dobre lub złe, prawie wszyscy badani doświadczyli w życiu przemocy, która najczęściej wzbudza w nich agresję.
Słowa kluczowe: zagrożenia, dzieci z rodzin patologicznych
Zespół Ehlersa-Danlosa czy dziecko maltretowane – opis przypadku
Ehlers-Danlos syndrome or child abuse – description of a case
Przemysław Grabowski, Michał Kartasiński
Streszczenie:
W pracy przedstawiono przypadek 2-letniej dziewczynki, przywiezionej przez zespół pogotowia ratunkowego do SOR w stanie zatrzymania krążenia. Reanimacja zakończyła się niepowodzeniem. Lekarz pełniący tego dnia dyżur w karetce pogotowia zaniepokojony licznymi obrażeniami ciała i niejasnymi okolicznościami nagłego zgonu dziecka, podjął decyzję o poinformowaniu policji. Jak wykazała sekcja zwłok dziewczynki, bezpośrednią przyczyną zgonu była perforacja jelita cienkiego, co doprowadziło do zapalenia otrzewnej, a w konsekwencji wstrząsu septycznego. Rodzina i lekarze zajmujący się dzieckiem opisywali skłonność do występowania u niego sińców, nadmierną ruchliwość i dolegliwości kostno-stawowe. Skłoniło to biegłych sądowych do wysnucia tezy o zespole Ehlersa-Danlosa. Rodzina znajdowała się pod nadzorem MOPS i kuratora. W niniejszej publikacji autorzy przedstawiają poszczególne elementy materiału sądowo-lekarskiego sprawy, które pozwoliły jednoznacznie stwierdzić, iż dziecko zmarło z powodu pobicia.
Słowa kluczowe: zespół Ehlersa-Danlosa, zespół dziecka maltretowanego, znęcanie się nad dzieckiem
Abstract:
The authors present the case of a 2-year-old girl, transported by an ambulance team to the emergency department due to cardiac arrest. Resuscitation was unsuccessful. The attending physician concerned with numerous injuries decided to inform the police. The girl’s family was under the supervision of Municipal Social Welfare Centre and probation officer. As shown by autopsy, the immediate cause of the girl’s death was perforation of the small intestine, leading to peritonitis and consequent septic shock. Due to the fact that the family and the doctors previously dealing with the child described the tendency to develop bruises, hyperactivity and osteoarticular symptoms, the forensic medical expert put forward a hypothesis of Ehlers-Danlos. In this publication, the authors present all the evidence collected in the case which lead to conclusion that the child was beaten with fatal outcome.
Key words: Ehlers-Danlos syndrome, battery child syndrome, child abused
Podejrzenie zespołu dziecka potrząsanego – opis przypadku
Suspicion of shaken baby syndrome – description of a case
Michał Kartasiński, Przemysław Grabowski
Streszczenie:
Urazy nieprzypadkowe zadawane są dziecku w sposób świadomy przez rodziców, opiekunów i stanowią jedną z najistotniejszych patologii relacji międzyludzkich. Według literatury zespół dziecka potrząsanego najczęściej dotyczy dzieci do 6. miesiąca życia posiadających młodych rodziców, którzy: albo są obarczeni wieloma obowiązkami (praca, nauka), albo są bezrobotni i słabo wykształceni. Do rozpoznania najczęściej wykorzystuje się triadę objawów: wylewy krwawe do siatkówki oka, krwiaki podtwardówkowe oraz krwiaki podpajęczynówkowe, do których prowadzi mechanizm „biczowy” i zaburzenia odpływu krwi z głowy. W marcu 2011 roku zespół pogotowia ratunkowego został wezwany do 6-miesięcznej dziewczynki. Po przewiezieniu do szpitala w trakcie badania przedmiotowego stwierdzono w okolicy pośladków (głównie lewego) sinofioletowe sińce, które oceniono na ok. 1-2-dniowe. Zlecono konsultację okulistyczną, która ujawniła obustronne, na całej powierzchni siatkówki, bardzo liczne krwotoki śródsiatkówkowe i przedsiatkówkowe oraz częściowo doszklistkowe. Chociaż wylewy krwawe dosiatkówkowe u małych dzieci mogą powstawać w wyniku gwałtownego potrząsania dzieckiem, to nie są one patognomoniczne dla tego zespołu. Można przyjąć, że wylewy krwawe dosiatkówkowe są spowodowane potrząsaniem dziecka dopiero po wykluczeniu innych przyczyn ich powstania. Praca biegłych sądowych miała na celu wyjaśnienie mechanizmu i sposobu powstania zmian stwierdzonych u dziewczynki – krwotoków śródgałkowych i sińców.
Słowa kluczowe: zespół dziecka potrząsanego, znęcanie się nad dzieckiem, urazy nieprzypadkowe, wylewy krwawe dosiatkówkowe
Abstract:
Non-incidental injuries to children are inflicted deliberately represent one of the most important pathologies of interpersonal relations. According to literature shaken baby syndrome most commonly affects children under 6 months of age. The diagnosis is most frequently based on the following triad of symptoms: hemorrhages to the retina of the eye, subdural hematomas, subarachnoid hematomas. In March 2011, the rescue team was called to a 6-month-old girl. On physical examination, bluish-purple bruises, estimated on the basis of color at 1-2 days in duration, were found in the buttock areas. Ophthalmological consultation was ordered and it revealed on both sides, on the whole surface of the retina, numerous intraretinal, anteroretinal hemorrhages. Intraretinal hemorrhages can have many causes, but they were not found in this case. They are not pathognomonic for shaken baby syndrome. Only after exclusion of other causes it can be assumed that the intraretinal hemorrhages are due to shaking. The work of the court experts aimed to clarify the mechanism of detected changes – intraocular hemorrhages and bruises.
Key words: shaken baby syndrome, child abuse, non-incidental injuries, intraretinal hematoma
Stulejka jako przyczyna ostrej niewydolności nerek u 14-letniego chłopca
Phimosis as a cause of acute renal failure in a 14-year-old boy
Monika Wojciechowska, Małgorzata Zajączkowska, Karolina Kalicka, Andrzej Kasza, Paweł Nachulewicz, Iwona Beń-Skowronek, Przemysław Sikora
Streszczenie:
Stulejka oznacza utrudnione lub całkowicie niemożliwe odprowadzenie napletka. Stan ten dość często przyczynia się do łagodnych miejscowych następstw, jak problemy higieniczne i zapalenia, oraz stanowi czynnik ryzyka infekcji dróg moczowych. W pracy przedstawiono przypadek 14-letniego chłopca ze stulejką, prawdopodobnie na podłożu obliterującego zapalenia żołędzi. Było to powodem rozwoju uropatii zaporowej oraz ostrej niewydolności nerek. Prezentowany przypadek jest przykładem niezwykle rzadko spotykanego tak poważnego powikłania stulejki. Wskazuje on na konieczność identyfikacji zagrożonych chłopców poprzez starannie wykonywane badania przesiewowe w celu wdrożenia właściwego postępowania zapobiegawczego.
Słowa kluczowe: stulejka, obliterujące zapalenie żołędzi, uropatia zaporowa, niewydolność nerek
Abstract:
Phimosis is a condition characterized by inability to retract the foreskin. Phimosis often leads to the mild local consequences as hygienic problems and inflammation. It is also a risk factor for urinary tract infections. We present a 14-year-old boy with phimosis probably due to xerotic obliterative balanitis. This was the reason for the development of obstructive uropathy and acute renal failure. The presented case is an example of an extremely uncommon and serious complication of phimosis. It indicates the necessity to identify boys who are at risk for this complication. It can be achieved by carefully performed screening in order to implement the appropriate preventative measures.
Key words: phimosis, xerotic obliterative balanitis, obstructive uropathy, renal failure
Przypadek przepukliny przeponowej u 15-miesięcznego chłopca
The case of diaphragmatic hernia in 15 month-old boy
Karolina Kapka, Krzysztof Pacześ, Anna Socha-Banasiak, Ryszard Makosiej, Anna Piaseczna-Piotrowska, Elżbieta Czkwianianc
Streszczenie:
Występowanie wrodzonej przepukliny przeponowej (congenital diaphragmatic hernia – CDH), mimo szeroko dostępnej diagnostyki prenatalnej oraz możliwości korekcji chirurgicznej po urodzeniu, nadal obciążone jest wysoką śmiertelnością. Związane jest to między innymi z długotrwałym uciskiem narządów przemieszczonych z jamy brzusznej na te znajdujące się w klatce piersiowej. Objawy kliniczne obserwowane w okresie noworodkowym uzależnione są przede wszystkim od nasilenia hipoplazji płuc i obecności nadciśnienia płucnego. Stan noworodka bezpośrednio po urodzeniu może być zróżnicowany: od bardzo ciężkiego z narastającymi objawami niewydolności oddechowej zagrażającej jego życiu i zdrowiu, przez przebieg skąpo- czy nawet bezobjawowy. Opisywany przez nas przypadek dotyczy chłopca, u którego w 15. miesiącu życia rozpoznano wrodzoną przepuklinę przeponową. Dzięki sprawnie przeprowadzonej diagnostyce w trybie dyżurowym ustalono prawidłowe rozpoznanie oraz wdrożono odpowiednie leczenie chirurgiczne. Przedstawiony przypadek wskazuje na znaczenie prawidłowej interpretacji badań obrazowych.
Słowa kluczowe: wrodzona przepuklina przeponowa, diagnostyka prenatalna, hipoplazja płuc, wady wrodzone
Abstract:
Despite widely available prenatal diagnostic and simple surgical correction straight after birth, congenital diaphragmatic hernia (CDH) is still associated with high mortality. It is due to a long-term compression of the abdominal organs residing in the chest. Clinical symptoms observed in the neonatal period are dependent on the size of the hernia: from severe, life-threatening, through sparingly symptomatic, or even asymptomatic process. The case described by us concerns a 15. month old boy diagnosed with congenital diaphragmatic hernia. The efficient diagnostic process lead to put a correct diagnosis and qualify the subject to a surgical treatment. This case also presents the importance of correct interpretation of Imaging tests.
Key words: congenital diaphragmatic hernia, prenatal diagnosis, pulmonary hypoplasia, congenital anomalies