Franciszek Seneczko

Wyniki badań epidemiologicznych, genetycznych i immunologicznych wskazują, że choroby zapalne jelit, stanowiące grupę niejednorodną, rozwijają się na skutek zaburzeń wieloczynnikowych. Nieswoiste choroby zapalne jelit manifestują się głównie jako choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. U podłoża obydwu leży proces zapalny, w chorobie Leśniowskiego-Crohna mogący zajmować cały przewód pokarmowy, a we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – jelito grube i odbytnicę. Toczący się lokalny proces chorobowy wpływa jednak na wiele narządów, wywołując rozmaite patologie pozajelitowe, w tym dotyczące skóry i błon śluzowych. Niekiedy objawy pozajelitowe mogą być nawet bardziej wyniszczające niż samo zapalenie jelit. Zmiany skórne mogą się pojawić w różnych okresach rozwoju chorób podstawowych: wyprzedzać je, występować z nimi równolegle lub w ich następstwie. W wielu przypadkach są pomocne w ustaleniu wstępnego rozpoznania. W pracy przedstawiono przegląd najważniejszych manifestacji skórnych omawianych schorzeń przewodu pokarmowego.

Słowa kluczowe: choroby zapalne jelit, choroby skóry, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, objawy pozajelitowe, objawy ustne, autofagia, interleukina 23

The results of epidemiological, genetic and immunological research show that inflammatory bowel diseases, which represent a heterogeneous group, develop as a result of multifactorial disorders. Infl ammatory bowel diseases manifest themselves as Lesniowsky-Crohn’s disease and ulcerative colitis. The inflammatory process constitutes both of these diseases, in Lesniowsky-Crohn’s disease it may cover the whole gastrointestinal tract in ulcerative colitis – the large intestine and the rectum. The local course of the disease has an impact on many organs causing diff erent extraintestinal manifestations which concern the skin and the mucous membranes. At times extraintestinal manifestations may be even more damaging than enteritis itself. The skin changes may appear in different stages of primary diseases: precede them, occur simultaneously or follow them. In many cases they are useful in the initial diagnosis. This work includes a survey of the most important skin manifestations of the discussed diseases of gastrointestinal tract.

Key words: inflammatory bowel disease, skin disorders, Lesniowsky-Crohn’s disease, ulcerative colitis, extraintestinal manifestations, oral manifestation, autophagy, interleukin 23

 

Anna Żuchowska, Magdalena Kręgiel, Anna Jędrowiak, Agnieszka Wojciechowska, Andrzej Kaszuba

Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą, która zajmuje skórę i stawy. Wraz ze starzeniem się populacji rośnie liczba pacjentów po 65. roku życia z łuszczycą. Leczenie łuszczycy u seniorów może być trudne ze względu na choroby współwystępujące i związaną z nimi polipragmazję oraz postępujące upośledzenie funkcji ważnych narządów.

Słowa kluczowe: łuszczyca, seniorzy, osoby starsze, leczenie, fototerapia

Psoriasis is a chronic, infl ammatory disease that affects skin and joints. The incidence of psoriasis within people over 65 years old increase among with aging population. Treatment for psoriasis among the elderly can be difficult, because of comorbidities, the resulting polypharmacy and progressive functional impairment of vital organs.

Key words: psoriasis, elderly, geriatric, treatment, phototherapy

A review of the latest British Association of Dermatologists’ guidelines dedicated to methotrexate treatment
Joanna Krzysiek, Katarzyna Tomaszewska, Aleksandra Kobusiewicz, Małgorzata Dominiak, Anna Jędrowiak, Agnieszka Wojciechowska, Sebastian Kłosek, Andrzej Kaszuba

 

W ciągu minionych dekad metotreksat stał się jednym z najpowszechniejszych leków stosowanych w dermatologii i reumatologii. Zebrane doświadczenie zaoowocowało lepszym zrozumieniem wartości leczenia metotreksatem. Dowodem na to są różne wieloośrodkowe randomizowane badania kontrolne, które poszerzają wskazania do stosowania wspomnianego leku w licznych chorobach skóry. Dane zostały opracowane przez brytyjską grupę ekspertów w celu stworzenia konsensusu na temat zastosowania metotreksatu w dermatologii również ze wskazań pozarejestracyjnych. W niniejszym artykule przedstawiono najistotniejsze informacje zawarte w brytyjskich wytycznych w odniesieniu do zaleceń Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego.

Słowa kluczowe: metotreksat, dermatologia, rekomendacja, leczenie

Over the past decades methotrexate became one of the most commonly used medication in the field of dermatology and rheumatology. The experience gained led to a better understanding of the value of methotrexate treatment and its anticipated effects. A variety of multicenter randomised controlled trials demontrate the posibility to extendtherapeutic indications for the mentioned drug in a number of skin diseases. A group of british experts established guidelines on the use of methotrexate in dermatology as well its off-label application based on elaborated data. This article outlines the most essential information included in british guidelines with regards to Polish Association of Dermatologists’ recommendations.

Key words: methotrexate, dermatology, recommendation, treatment

Aktualne wytyczne dotyczące chorób przenoszonych drogą płciową. Część III: Choroby wywołane przez pierwotniaki i zwierzęta 

Radomir Reszke, Adam Reich
 

Zakażenia przenoszone drogą płciową (sexually transmitted infections – STI) nadal stanowią aktualny problem kliniczny dotyczący wszystkich krajów na świecie. Mnogość czynników etiologicznych i jednoczesne nabywanie zakażenia wieloma patogenami, przy równoczesnych problemach diagnostycznych oraz terapeutycznych sprawiają, że w praktyce klinicznej STI stanowią istotne wyzwanie dla każdego lekarza zajmującego się dermatologią i wenerologią. W niniejszym artykule podsumowano zalecenia odnośnie do STI wywoływanych przez pierwotniaki (rzęsistkowica) oraz zwierzęta (ektopasożyty: świerzb i wszawica), ze szczególnym uwzględnieniem terapii na podstawie aktualnych rekomendacji.

Słowa kluczowe: zakażenia przenoszone drogą płciową, leczenie, pierwotniaki, zwierzęta

Sexually transmitted infections (STI) still constitute actual clinical problem concerning every country in the world. The abundance of aetiological factors, concurrent infections with several pathogens along with diagnostic and therapeutic dilemmas result in a sound clinical challenge for every physician dealing with dermatology and venerology. The current article summarizes recommendations concerning STI caused by protozoa (trichomoniasis) and animals (ectoparasites: scabies and pediculosis), with particular emphasis on the treatment according to recent guidelines.

Key words: sexually transmitted infections, treatment, protozoa, animals

 

Małgorzata Dominiak, Zofia Gerlicz-Kowalczuk, Katarzyna Płużańska-Srebrzyńska, Aleksandra Kobusiewicz, Katarzyna Zielińska, Ewa Trznadel-Grodzka

 

Dermoskopia to nieinwazyjna metoda diagnostyki in vivo zmian skórnych, możliwa do przeprowadzenia podręcznym urządzeniem. Powszechnie uznaje się jej przydatność w rozpoznawaniu różnorodnych zmian melano- i niemelanocytowych, a przede wszystkim we wczesnym wykrywaniu czerniaka (melanoma malignum – MM). W ostatnich latach obserwuje się szybki rozwój technik dermoskopowych, a także wzrost zainteresowania obrazowaniem zapalnych oraz infekcyjnych chorób skóry. Szczególne wyzwanie diagnostyczne stanowią wykwity chorobowe na twarzy ze względu na odmienności anatomiczne skóry tej okolicy. Najtrudniejszym zadaniem w dermoskopii twarzy pozostaje różnicowanie MM z łagodnym rogowaceniem liszajowatym (lichen planus-like keratosis – LPLK) i plamami soczewicowatymi (solar lentigo – SL). Współcześnie, kiedy estetyce twarzy przypisuje się istotną rolę w kontaktach społecznych, prawidłowa ocena pomoże ograniczyć niepotrzebne zabiegi chirurgiczne oraz wcześnie wdrażać leczenie zmian złośliwych.

Słowa kluczowe: dermoskopia twarzy, nowotwory, zmiany łagodne

Dermoscopy is a non-invasive in vivo diagnostic method used for skin lesions, feasible with handheld equipment. It is widely considered as useful in the diagnosis of a spectrum of melanocytic and non-melanocytic lesions and above all in the early detection of melanoma. In recent years there has been a rapid development of dermatoscopic techniques as well as increased interest in inflammatory and infectious skin diseases depiction. In particular, facial lesions present a clinical challenge, because of anatomical skin distinction in that area. Still the most diffi cult aspect of facial dermoscopy remains melanoma diff erentiation with lichenoid keratosis (LPLK) and solar lentigo. Nowadays facial aesthetics gets more and more important in social interaction. Proper assessment of lesions will help to reduce unnecessary surgical procedures and introduce treatment of malignant lesions at early stage.

Key words: facial dermatoscopy, neoplasms, benign lesions

 

Anna Jędrowiak, Aleksandra Kobusiewicz, Joanna Krzysiek, Magdalena Kręgiel, Małgorzata Dominiak, Ewa Trznadel-Grodzka, Andrzej Kaszuba

Zespół Omenna jest rzadką, dziedziczoną autosomalnie recesywnie dermatozą, charakteryzującą się ciężkim złożonym niedoborem odporności, erytrodermią, hepatosplenomegalią, uogólnioną limfadenopatią, eozynofilią i podwyższonym poziomem przeciwciał IgE. Wywołany jest mutacją w genach RAG1 i RAG2 oraz w genie ARTEMIS. Schorzenie związane jest z wysoką śmiertelnością.

Słowa kluczowe: zespół Omenna, erytrodemia noworodkowa, ciężkie złożone niedobory odporności

Omenn syndrome is a rare autosomal recessive genodermatosis characterized by severe combined immunodeficiency, erythroderma, hepatosplenomegaly, general lymphadenopathy, eosinophilia and elevated immunoglobulin E (IgE) levels. It is caused by mutations of the RAG1, RAG2 and ARTEMIS genes. The disease is associated with high mortality.

Key words: Omenn syndrome, neonatal erythroderma, SCID (severe combined immunodeficiency)

Mirosława Kuchciak-Brancewicz

 

Drobnogrudkowe zmiany skórne w pierwszym stadium choroby, zlokalizowane z jednej strony ciała i młody wiek dziecka sugerują rozpoznanie asymetrycznej wysypki dziecięcej. W drugim stadium choroby, gdy zmiany skórne zajmują także stronę przeciwną, mogą być mylone z innymi dermatozami: AZS, zespołem Gianottiego-Crostiego, łupieżem różowym Giberta.
Liszaj pasmowaty jest ograniczoną, linijną, zwykle jednostronną dermatozą. Czasami mylony jest z innymi chorobami skóry o przebiegu linijnym. Jednostronny układ zmian sugeruje także rozpoznanie półpaśca, ale w tym przypadku wywiad,
morfologia zmian i ich ewolucja są tak charakterystyczne, że nie powinny sprawiać trudności diagnostycznych.
Większość autorów w opisie choroby ŁZS typu niemowlęcego nie podaje świądu jako objawu podmiotowego. Uważna obserwacja niemowlęcia z silnie wyrażonym ŁZS pozwala zauważyć jednak pewne zachowania sugerujące dyskomfort/ dolegliwości związane z rozwojem choroby. Dopiero po 4. miesiącu życia, kiedy niemowlę już umie zareagować na świąd, zauważalne są wykwity spowodowane drapaniem, a więc przeczosy, nadżerki i strupy.
Świąd w AZS jest tak uporczywy, że zaburza jakość życia małego pacjenta i jego rodziny. Nic więc dziwnego, że rodzice szukają różnych metod leczniczych i wspomagających. Jedną z nich jest kąpiel w podchlorynie sodu.

Słowa kluczowe: dzieci, asymetryczna wysypka dziecięca, liszaj pasmowaty, półpasiec, ŁZS, AZS, podchloryn sodu

Erythematosus papules in a first stage of disease, which are localised on one side of the body and affect children, suggests the diagnosis of asymmetric rash in children. In the second stage of the disease, when lesions affects all of the body, the diagnose of lichen striatus should be differentiated with atopic dermatitis, Gianotti-Crosti syndrome and pityriasis rosea Gibert.
Lihen striatus is a limited, linear, usually one-side dermatosis. Often is misdiagnosed with other linear dermatoses. Oneside lesions should be diff erentiate with zoster, however medical history, characteristic lesions and evolution of zoster shouldn’t cause difficulties in differential diagnosis.
Most authors describe seborrheic dermatitis in infants without pruritus as a symptom of the disease. Careful observation of infants with marked seborrheic dermatitis can reveal specific behaviour suggesting discomfort of the disease development. Nevertheless after 4th month of life, when infant can scratch directly, lesions caused by scratching such as excoriations, erosions and crusts are observed.
Persistence of pruritus in atopic dermatitis infl uence children’s and their parents quality of life. It is not a surprise, that parents seek different therapeutic and additional methods. Bathing in sodium hypochlorite is one of them.

Key words: children, asymmetric rash in children, lichen striatus, zoster, seborrheic dermatitis, atopic dermatitis, sodium hypochlorite