Metabolic consequences of improper nutrition of children and youth
Konsekwencje metaboliczne nieprawidłowego żywienia u dzieci i młodzieży
Małgorzata Myśliwiec, Dominika Myśliwczyk, Anna Wołoszyn-Durkiewicz

Abstract
In their everyday practice paediatricians should offer education aimed at adaptation of nutrition to a child’s needs. Preparing healthy meals and regular thoughtful shopping may turn into a fascinating adventure leading to a correct physical and psychoemotional development of a child. However, we have to bear in mind that nutritional and pro-health value of individual foods remains not fully known. Among the harmful substances contained in food products there are: glucose-fructose syrup, palm oil, sweeteners and various additional substances, to name only a few. This review focuses on the problem of healthy nutrition for children, and on the most common nutritional errors and their health and financial consequences.

Streszczenie
Pediatrzy w swojej codziennej praktyce powinni podjąć działania edukacyjne mające na celu dostosowanie żywienia do potrzeb dziecka. Przygotowywanie zdrowych posiłków i codzienne przemyślane zakupy mogą okazać się niezwykle fascynującą przygodą, której rezultatem będzie prawidłowy rozwój fizyczny i psychoemocjonalny dziecka. Musimy jednak pamiętać, że nadal nieznana jest w pełni wartość odżywcza i prozdrowotna poszczególnych składników pokarmowych zawartych w produktach. Wśród szkodliwych substancji zawartych w produktach spożywczych możemy wymienić m.in. syrop glukozowo-fruktozowy, olej palmowy, słodziki oraz rożnego rodzaju substancje dodatkowe. W niniejszym opracowaniu poruszono problematykę zasad zdrowego żywienia dzieci, najczęstszych błędów żywieniowych i ich konsekwencji zdrowotnych oraz finansowych.

Nowe terapie w nieswoistych chorobach zapalnych jelit u dzieci
Novel therapies in paediatric inflammatory bowel disease
Marcin Osiecki, Maciej Dądalski, Sylwia Fabiszewska, Maria Janowska, Marta Kotkowicz-Szczur, Małgorzata Matuszczyk, Monika Meglicka, Marek Stefanowicz, Edyta Szymańska, Joanna Sieczkowska-Gołub, Jarosław Kierkuś

Streszczenie
Choroba Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego należą do nieswoistych chorób zapalnych jelit (NZJ). W ostatnich latach obserwujemy wzrost zachorowań na nieswoiste choroby zapalne jelit u dzieci. Obecnie prowadzonych jest wiele badań klinicznych nad nowymi formami ich leczenia. W niniejszym artykule opisano możliwość zastosowania nowych terapii w populacji pediatrycznej.
Słowa kluczowe: nieswoiste choroby zapalne jelit, kolektomia, leczenie żywieniowe, nowe leki, terapie alternatywne

Abstract
Crohn’s disease and ulcerative colitis belong to inflammatory bowel diseases. The incidence of inflammatory bowel disease has increased recently. There are many ongoing clinical trials on the efficacy of the new drugs in inflammatory bowel disease. The aim of the article is to present novel therapies that may be implicated in paediatrics.
Key words: inflammatory bowel disease, colectomy, nutritional treatment, novel drugs, alternative therapies

Dziecko kaszlące w domu, w poradni, szpitalu
Child coughing at home, in the clinic, in the hospital
August Wrotek, Teresa Jackowska

Streszczenie
Kaszel jest jednym z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskich dzieci, zarówno u lekarzy medycyny rodzinnej, jak i u pediatrów. W zależności od długości trwania kaszlu można go sklasyfikować jako ostry (do 3 tygodni), podostry (3-8 tygodni) i przewlekły (ponad 8 tygodni). W zdecydowanej większości przypadków rozpoznanie można ustalić za pomocą wywiadu i badania przedmiotowego, ale w niektórych przypadkach konieczna jest dalsza diagnostyka. Stosowanie leków przeciwkaszlowych i mukoaktywnych jest bardzo częste, dlatego wymagana jest szczegółowa i aktualna wiedza na ten temat. Polskie rekomendacje nie zalecają podawania leków przeciwkaszlowych z wyjątkiem krótkotrwałego ich stosowania u pacjentów z nieproduktywnym (suchym) kaszlem. Mechanizm leków mukoaktywnych jest rożny, a w wielu przypadkach niektóre preparaty mukolityczne wykazują również działanie mukoaktywne. Stosowanie mukoregulatorów powinno być zarezerwowane do przypadków z długotrwałym i produktywnym kaszlem, szczególnie w zakażeniach dolnych dróg oddechowych, dla których dostępne są najbardziej wiarygodne dane w leczeniu dzieci bez zaburzeń odporności.
Słowa kluczowe: kaszel, leki mukoaktywne

Abstract
Cough is one of the most frequent reasons for medical consult in children (both for general practitioner, and pediatrician). Upon duration of cough it can be classified as acute (up to 3 weeks), subacute (3-8 weeks), and chronic (over 8 weeks). In vast majority of cases, the diagnosis can be made with anamnesis and physical examination, but in some cases further diagnostics are needed. The use of antitussive and mucoactive drugs is very frequent, and therefore detailed and up-to-date knowledge on this topic is required. Polish recommendations do not recommend the use of antitussive drugs, except for short use in patients with non-productive cough. The mechanism of mucoactive drugs varies, and in many cases is overlaying, for example, some of mucolytic drugs also show mucoregulatory action. In general, use of mucoregulatory drugs should be reserved for prolonged and productive cough, especially in cases of lower respiratory tract infections, for which there is the most reliable data in children available.
Key words: cough, mucoactive drugs

Syndrom dziecka maltretowanego w aspekcie prawno-medycznym
The syndrome of a child who is abused in the legal and medical aspect
Dariusz Zawadzki, Justyna Krupińska, Anna Rej-Kietla, Jarosław Sobczak

Streszczenie
Zjawisko przemocy wobec dzieci w różnych grupach wiekowych jest poważnym problemem w każdej płaszczyźnie. Niestety, świadomość zarówno społeczeństwa, jak i podmiotów zajmujących się lecznictwem pozostaje na dość niskim poziomie. Wymagana jest zatem reforma, głownie pod kątem szkolenia personelu medycznego, bowiem większa wiedza w tym zakresie przyczyni się do częstszych interwencji w przypadku podejrzenia zespołu dziecka maltretowanego i podjęcia odpowiednich kroków w celu wyjaśnienia zaistniałych zdarzeń. W pracy przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące tego zjawiska.
Słowa kluczowe: syndrom dziecka maltretowanego, służby medyczne, zespół ratownictwa medycznego, ochrona zdrowia, personel medyczny

Abstract
The phenomenon of violence against children in different age groups is a serious problem in every respect. Unfortunately, the awareness of the public, but also of medical entities remains at a rather low level. This requires reform, mainly in terms of training of medical personnel in this area. Greater awareness will result in more interventions in case of suspected child abuse and explanation of events. The work presents the most important information about this phenomenon.
Key words: battered child syndrome, medical services, emergency medical team, health care, medical staff

Terapeutyczne monitorowanie aktywności asparaginaz – Aktualizacja Rekomendacji Polskiej Pediatrycznej Grupy ds. Leczenia Białaczek i Chłoniaków Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej
Therapeutic monitoring of asparaginase activity – Update of Recommendations of the Polish Pediatric
Leukemia/Lymphoma Study Group of Polish Society of Pediatric Oncology and Hematology
Beata Zalewska-Szewczyk, Lucyna Maciejka-Kembłowska, Małgorzata Czogała, Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska, Walentyna Balwierz, Katarzyna Derwich, Bernarda Kazanowska, Jerzy R. Kowalczyk, Michał Matysiak, Jan Styczyński, Tomasz Szczepański, Tomasz Ociepa, Tomasz Urasiński, Wojciech Młynarski

Streszczenie
Intensyfikacja terapii z zastosowaniem asparaginazy pozwoliła na poprawę wyników leczenia dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną. W celu dalszego zwiększenia jego skuteczności konieczne jest monitorowanie aktywności asparaginazy. W przypadku bezobjawowej inaktywacji leku spowodowanej przez swoiste przeciwciała wskazana jest zmiana preparatu asparaginazy. W artykule przedstawiono aktualizację rekomendacji odnośnie do stosowania L-asparaginazy sformułowanych przez Polską Pediatryczną Grupę ds. Leczenia Białaczek i Chłoniaków (PPGLBC) Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej. Zalecenia dotyczą wszystkich dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną i chłoniakiem limfoblastycznym, ktore w ramach protokołów terapeutycznych przyjętych przez PPGLBC wymagają stosowania asparaginazy.
Słowa kluczowe: asparaginaza, polskie rekomendacje terapeutyczne, dzieci, ostra białaczka/chłoniak limfoblastyczny

Abstract
Intensification of the treatment with asparaginase has improved clinical outcome in childhood acute lymphoblastic leukemia. To further improve efficacy of the treatment asparaginase activity monitoring is needed. In case of asparaginase inactivation due to the presence of anti-asparaginase antibodies a switch to another asparaginase preparation is recommended. The Polish Pediatric Leukemia/Lymphoma Study Group (PPLLSG) presents an update of recommendations on the use of L-asparaginase. The recommendations apply to all children with acute lymphoblastic leukemia and lymphoblastic lymphoma who require asparaginase in the therapeutic protocols adopted by PPLLSG.
Key words: asparaginase, Polish therapeutic recommendations, children, acute lymphoblastic leukemia/lymphoma

Historia onkologii i hematologii dziecięcej w Polsce
The history of pediatric oncology and hematology in Poland
Michał Matysiak, Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska, Jacek Wachowiak, Wanda Badowska, Walentyna Balwierz, Radosław Chaber, Alicja Chybicka, Piotr Czauderna, Bożenna Dembowska-Bagińska, Jan Godziński, Grażyna Karolczyk, Bernarda Kazanowska, Jerzy Kowalczyk, Maryna Krawczuk-Rybak, Wojciech Młynarski, Angelina Moryl-Bujakowska, Jarosław Peregud-Pogorzelski, Anna Raciborska, Grażyna Sobol-Milejska, Tomasz Urasiński, Mariola Woszczyk, Mariusz Wysocki, Jan Styczyński, Tomasz Szczepański

Streszczenie
Historia onkologii i hematologii dziecięcej w Polsce to ponad 50 lat wytężonej pracy, dzięki której wyniki leczenia dzieci chorych na nowotwory i choroby krwi są porównywalne z osiąganymi przez wiodące ośrodki światowe. Dzięki współpracy trwającej nieprzerwanie od lat 80. XX w. we wszystkich klinikach wchodzących w skład ww. grup terapeutycznych wdrażane są aktualne na świecie metody leczenia nowotworów. To dzięki tej współpracy i wymianie doświadczeń uzyskujemy obecnie ponad 80% całkowitego wyleczenia wszystkich dzieci chorych na nowotwory, a u dzieci mających choroby układu krwiotwórczego sprawność lub poprawę jakości życia.

Abstract

The history of pediatric oncology and hematology in Poland encompasses more than 50 years of intensive work, which resulted in outstanding treatment results of children with cancer and blood disorders. These results are comparable to those achieved by leading international centers. Thanks to excellent cooperation between the centers starting from early 1980s Twentieth Century, all the Departments belong to various therapeutic groups, which enables the transfer of modern cancer treatment strategies. Currently, more than 80% of children with cancer can be successfully cured, while the quality of life for children with blood disorders has significantly improved.

Choroba Rittera – trudności diagnostyczne w praktyce pediatry. Opis przypadku i przegląd wiedzy
Ritter’s disease – diagnostic problems in pediatric practice. Case report and knowledge review
Katarzyna Mróz, Lucyna Gawlik

Streszczenie
Choroba Rittera (synonimy: zespół SSSS, gronkowcowy zespół oparzonej skory, Staphylococcal scaled skin syndrome) manifestuje się w sposób charakterystyczny. Mimo to zdarza się, że sprawia trudności diagnostyczne nawet doświadczonemu lekarzowi. Spowodowana jest ona zakażeniem organizmu przez Gram-dodatnią bakterię Staphylococcus aureus, produkującą toksyny eksfoliatywne ET-A i ET-B, a występuje najczęściej u niemowląt i małych dzieci poniżej 5. roku życia. Choroba zwykle rozpoczyna się gorączką, drażliwością, złym samopoczuciem i, co typowe, zmianami rumieniowymi na skórze [10], które szybko zmieniają się w obrzęki z charakterystycznymi wiotkimi pęcherzami ulegającymi spełzaniu. Pomimo dramatycznego obrazu schorzenia cały proces ustępuje wkrótce po zastosowaniu odpowiedniej antybiotykoterapii, która stanowi podstawę leczenia. Dzięki prawidłowemu postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznemu uzyskuje się szybką regresję objawów oraz zmniejszenie liczby powikłań.
Słowa kluczowe: Staphylococcus aureus, toksyny eksfoliatywne, epidermoliza, zmiany rumieniowe

Abstract
Ritter’s disease (SSSS syndrome, Staphylococcal scalded skin syndrome) has a typical course. Despite that, it may cause diagnostic difficulties even to an experienced doctor. The disease is caused by the infection of organism due to gram-positive bacteria Staphylococcus aureus, which produces exfoliating toxins ET-A and ET-B Ritter’s disease most frequently concerns babies and children under 5. It usually starts with fever, irritation, bad mood and, which is typical, skin erythema, which quickly undergoes progression to a swelling form along with typical flexible blisters which exfoliate. In spite of the dramatic image of the illness, the whole process quickly disappears after the application of the proper course of antibiotics, which is the basis of treatment. Thanks to the correct diagnostic – therapeutic process, a quick regression of the symptoms and the reduction of complications is obtained.
Key words: Staphylococcus aureus, exfoliating toxins, epidermolisis, erythema

Zaburzenia chodu jako wczesny objaw obustronnej jałowej martwicy głowy kości udowej (choroby Legga-Calvego-Perthesa) u 3-letniego chłopca
Pathological gait as an early symptom of Legg-Calve-Perthes disease in a 3-year-old boy
Małgorzata Pytlowany, Magdalena Solak

Streszczenie
Utykanie, czyli zaburzenie prawidłowego dla danego wieku wzorca chodu (najczęściej spowodowane bólem kończyny), jest zawsze objawem choroby. Przyczyn zaburzeń chodu u dzieci jest bardzo wiele, m.in. choroby reumatyczne, choroby układu nerwowego, nieswoiste zapalenia jelit, urazy, złamania, infekcje, zapalenia kości i szpiku, nowotwory. Podstawowe rozpoznanie utykania u dzieci opiera się na szczegółowo zebranym wywiadzie, dokładnym badaniu fizykalnym, wraz z odpowiednimi do wywiadu badaniami laboratoryjnymi i diagnostycznymi, początkowo najczęściej: morfologii krwi, CRP, OB oraz badaniami obrazowymi: RTG, USG, w razie konieczności MRI, TK, scyntygrafii. W niniejszej publikacji opisano przypadek zaburzeń chodu u 3-letniego chłopca jako przykład wczesnego objawu obustronnej jałowej martwicy głowy kości udowej.
Słowa kluczowe: choroba Legga-Calvego-Perthesa, utykanie, diagnostyka obrazowa

Abstract
Limping is a deviation from the normal gait pattern expected for a child’s age. Usually it is caused by a pain and it is always a symptom of pathology. There are a number of causes of abnormality of walk such as rheumatic disease, neurological diseases, inflammatory bowel disease, fractures, infections, osteoarthristis and osteomyelitis, neoplasms. The basic diagnosis of limping in children includes interview, physical examination, laboratory test: complete blood count, erythtrocyte sedimentation rate, C reactive protein, and imaging studies: bone scan, ultrasonography and when it is necessary: computerized thomography scan and magnetic resonance imagining. This report describes a case of bilateral Legg-Calve-Perthes disease in a 3-year-old boy as an example of early symptom of bilateral avascular necrosis of the proximal femoral head.
Key words: Legg-Calve-Perthes disease, limping, imaging studies