Dermatologia Praktyczna, 1/2020

  • Znamiona melanocytowe wrodzone u dzieci. Aktualne zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne
  • Analiza fototoksyczności wywołanej lekami ogólnoustrojowymi oparta na zaleceniach EDF (European Dermatology Forum)
  • Roztwór furoinianu mometazonu – refundowana, skuteczna opcja terapeutyczna dla pacjentów z łojotokowym zapaleniem skóry oraz łuszczycą skóry owłosionej głowy
  • Schorzenia dermatologiczne związane z uszkodzeniami nerwów. Część 1. Półpasiec, zespół troficzny nerwu trójdzielnego, zespół cieśni kanału nadgarstka
  • Łuszczyca krostkowa u dzieci – doświadczenia własne
  • Zmiany skórne w ostrej chorobie retrowirusowej – diagnostyka różnicowa chorób przebiegających z wysypką
  • Linijna IgA dermatoza pęcherzowa w przebiegu świerzbu norweskiego
  • Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
  • Wenerologia – pytania i odpowiedzi
  • Aktualności naukowe
  • Publiczna służba krwi. Zadania i obowiązki lekarza
  • Warto przeczytać
  • Program edukacyjny – Dermatologia Praktyczna

Wersja eBook:

Cena: 27.00 PLN

Znamiona melanocytowe wrodzone u dzieci. Aktualne zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne
Congenital nevi in children. Current diagnostic and therapeutic recommendations
Hubert Arasiewicz, Barbara Szpyrka, Maciej Bagłaj, Grażyna Kamińska-Winciorek


Analiza fototoksyczności wywołanej lekami ogólnoustrojowymi oparta na zaleceniach EDF (European Dermatology Forum)
Drug-induced phototoxicity analysis based on EDF (European Dermatology Forum) recommendations
Joanna Krzysiek, Aleksandra Lesiak, Joanna Narbutt


Roztwór furoinianu mometazonu – refundowana, skuteczna opcja terapeutyczna dla pacjentów z łojotokowym zapaleniem skóry oraz łuszczycą skóry owłosionej głowy
Mometasone furoate – reimbursed, effective therapeutic option for patients with seborrheic dermatitis and scalp psoriasis
Aleksandra Lesiak, Magdalena Ciążyńska, Joanna Narbutt


Schorzenia dermatologiczne związane z uszkodzeniami nerwów. Część 1. Półpasiec, zespół troficzny nerwu trójdzielnego, zespół cieśni kanału nadgarstka
Dermatological diseases related to nervous damage. Part 1. Herpes zoster, trigeminal trophic syndrome, carpal tunnel syndrome
Franciszek Seneczko


Łuszczyca krostkowa u dzieci – doświadczenia własne
Pustular psoriasis in children – own experience
Mirosława Kuchciak-Brancewicz


Zmiany skórne w ostrej chorobie retrowirusowej – diagnostyka różnicowa chorób przebiegających z wysypką
Skin changes in acute retroviral disease – differential diagnostics of diseases with rash
Jagoda Stroynowska-Kosik, Dominika Szkodzińska, Ewelina Biało-Wójcicka


Linijna IgA dermatoza pęcherzowa w przebiegu świerzbu norweskiego
Linear IgA bullous dermatosis in the course of Norwegian scabies
Justyna Rembiałkowska-Piela, Dominik Mikiel, Anna Neneman, Monika Bowszyc-Dmochowska, Marian Dmochowski


Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
Mirosława Kuchciak-Brancewicz


Wenerologia – pytania i odpowiedzi
Monika Wasilewska, Bartłomiej Święs, Iwona Rudnicka, Sławomir Majewski


Aktualności naukowe
Paulina Szczepanik-Kułak


Publiczna służba krwi. Zadania i obowiązki lekarza
Rafał Patryn, Marek Gryciak

Warto przeczytać

Program edukacyjny – Dermatologia Praktyczna

Znamiona melanocytowe wrodzone u dzieci. Aktualne zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne

Congenital nevi in children. Current diagnostics and therapeutic recommendations
Hubert Arasiewicz, Barbara Szpyrka. Maciej Bagłaj, Grażyna Kamińska-Winciorek

Streszczenie
Wrodzone znamiona melanocytowe są obecne od urodzenia lub pojawiają się do 2. r.ż. Występują dość powszechnie, charakteryzując się zmienną morfologią w zakresie lokalizacji, barwy i kształtu. Dermoskopia oraz badanie histopatologiczne stanowią złoty standard diagnostyki wrodzonych zmian barwnikowych. Obecnie kategoryzuje się je na podstawie współczynnika przewidywanego rozmiaru w wieku dorosłym. Szczególnej uwagi wymagają znamiona o dużej powierzchni, ponieważ stanowią poważny problem psychologiczny, a także są związane z innymi schorzeniami.
Najistotniejszym aspektem jest różnicowanie melanozy nerwowo-skórnej ze zwiększeniem ryzyka czerniaka ośrodkowego układu nerwowego oraz określenie ryzyka transformacji nowotworowej czerniaka, które zwiększa się wraz z rozmiarem znamienia i liczby zmian satelitarnych.
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie aktualnej wiedzy na temat wrodzonych zmian melanocytowych z określeniem wskazań do przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego i badań obrazowych na podstawie doniesień z literatury oraz doświadczeń własnych.
Słowa kluczowe: znamiona wrodzone, dermoskopia, czerniak, melanoza nerwowo-skórna

Abstract
Congenital melanocytic nevi are present from birth or appear up to 2 years of age. They are quite common, characterized by variable morphology in terms of location, color and shape. Dermoscopy and histopathological examination are the gold standard in the diagnosis of congenital melanocytic lesions. We are currently categorizing them based on the predicted adult size ratio. Particular attention should be paid to nevi with a large surface, constituting a serious psychological problem and also remaining in connection with other diseases.
The most important aspect is the differentiation of neurocutaneous melanose with an increased risk of central nervous system melanoma and to determine the risk of melanoma, which increases with the size of the nevi and the number of satellite lesions.
The following article aims to present current knowledge about congenital melanocytic lesions, specifying the indications for surgery and imaging tests based on literature reports and own experience.
Key words: congenital nevi, dermoscopy, melanoma, neurocutaneous melanosis

 

Analiza fototoksyczności wywołanej lekami ogólnoustrojowymi oparta na zaleceniach EDF (European Dermatology Forum)

Drug-induced phototoxicity analysis based on EDF (European Dermatology Forum) recommendations
Joanna Krzysiek, Aleksandra Lesiak, Joanna Narbutt

Streszczenie
Na co dzień jesteśmy narażeni na wiele substancji o właściwościach fototoksycznych. W połączeniu z promieniowaniem słonecznym mogą one wywołać miejscowe reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne. Są to często występujące schorzenia skóry, różniące się od siebie mechanizmem powstawania, obrazem klinicznym, a także rodzajem wywołujących je substancji. Staranny wywiad, analiza obrazu klinicznego oraz dodatkowe testy diagnostyczne mogą ułatwić ustalenie ostatecznego rozpoznania. Reakcje fototoksyczne stanowią zdecydowaną większość przypadków fotosensytyzacji, dlatego warto omówić temat, opierając się na wytycznych zaproponowanych przez EDF (European Dermatology Forum).
Słowa kluczowe: fototoksyczność, wytyczne, leki

Abstract
We are exposed to many photosensitising medications on a daily basis. As a result of the combined effects of a chemical and light, phototoxic and photoallergic local reactions may arise. They are common skin diseases, differing in pathogenesis, clinical picture, as well as triggering substances. Proving a thorough medical history, analysis of clinical picture and additional tests may facilitate in making a definitive diagnosis. Phototoxic reactions are the vast majority of the photosensitization cases, which is why it is worthy to be discussed on the bases of guidelines set by EDF.
Key words: phototoxicity, guidelines, medications


Roztwór furoinianu mometazonu – refundowana, skuteczna opcja terapeutyczna dla pacjentów z łojotokowym zapaleniem skóry oraz łuszczycą skóry owłosionej głowy

Mometasone furoate – reimbursed, effective therapeutic option for patients with seborrheic dermatitis and scalp psoriasis
Aleksandra Lesiak, Magdalena Ciążyńska, Joanna Narbutt

Streszczenie
Mometazon (furoinian mometazonu) jest glikokortykosteroidem stosowanym miejscowo, który charakteryzuje się szybkim początkiem działania oraz wysoką skutecznością. Z powodzeniem znosi uczucie świądu, redukując dodatkowo rumień oraz objawy złuszczania skóry. Produkt znalazł zastosowanie w miejscowym leczeniu wielu dermatoz odpowiadających na leczenie miejscowe glikokortykosteroidami, m.in. atopowego zapalenia skóry czy dermatoz kontaktowych. Dostępny na rynku roztwór 0,1% mometazonu stosowany 1 × dziennie wykazuje szczególną skuteczność oraz korzystny profil bezpieczeństwa w leczeniu stanów zapalnych i świądu w obrębie owłosionej skóry głowy, w tym m.in. terapii łojotokowego zapalenia skóry czy leczeniu łuszczycy skóry owłosionej głowy.
Słowa kluczowe: furoinian mometazonu, mometazon, łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca skóry owłosionej głowy
 
Abstract
Mometasone (mometasone furoate) is a topical glucocorticosteroid that is characterized by rapid onset of action and high efficiency. It successfully eliminates itching, and additionally reduces erythema and skin peeling symptoms. The product has been used in the local treatment of many dermatoses that respond to topical glucocorticoid treatment, including atopic dermatitis or contact dermatoses. A commercially available 0.1% mometasone solution used once a day shows particular effectiveness and a favorable safety profile in the treatment of inflammation and pruritus in the scalp, including seborrheic dermatitis therapy or scalp psoriasis treatment.
Key words: mometasone furoate, mometasone, seborrheic dermatitis, scalp psoriasis

 

Schorzenia dermatologiczne związane z uszkodzeniami nerwów. Część 1. Półpasiec, zespół troficzny nerwu trójdzielnego, zespół cieśni kanału nadgarstka

Dermatological diseases related to nervous damage. Part 1. Herpes zoster, trigeminal trophic syndrome, carpal tunnel syndrome
Franciszek Seneczko

Streszczenie
Skóra wykazuje różne związki z układem nerwowym: obwodowym (sensorycznym), autonomicznym oraz ośrodkowym. Ze względu na wymienione powiązania, skóra stanowi narząd neuroimmunoendokrynologiczny. Zaburzenia złożonych procesów regulacji neuronalnych uczestniczą w patogenezie niektórych chorób z pogranicza neurologiczno-dermatologicznego, takich jak: półpasiec, zespół troficzny nerwu trójdzielnego oraz zespół cieśni kanału nadgarstka.
Słowa kluczowe: półpasiec, zespół troficzny nerwu trójdzielnego, zespół cieśni kanału nadgarstka, neuropeptydy, współczulna reakcja skórna

Abstract
The skin has multiple connections with the nervous system: sensory, autonomic and central. Due to these compounds, the skin is a neuroimmunendocrine organ. Disorders of complex processes of neuronal regulation participate in the pathogenesis of some diseases on the border of neurological and dermatological, such as: Herpes zoster, trigeminal trophic syndrome, carpal tunnel syndrome.
Key words: herpes zoster, trigeminal trophic syndrome, carpal tunnel syndrome, neuropeptides, sympathetic skin response


Łuszczyca krostkowa u dzieci – doświadczenia własne

Pustular psoriasis in children – own experience
Mirosława Kuchciak-Brancewicz

Streszczenie
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą skóry polegającą na nadmiernej proliferacji komórek naskórkowych oraz na obecności stanu zapalnego. Uogólniona łuszczyca krostkowa typu von Zumbuscha jest postacią łuszczycy krostkowej o skrajnym nasileniu. U dzieci występuje sporadycznie. Może ujawnić się w okresie niemowlęcym lub wczesnym dzieciństwie.
Słowa kluczowe: niemowlęta, dzieci, łuszczyca krostkowa, zmiany skórne, diagnostyka różnicowa, leczenie

Abstract
Psoriasis is a chronic skin disease involving excessive proliferation of epidermal cells and the presence of inflammation. Generalized pustular psoriasis of the von Zumbusch type is a form of pustular psoriasis of extreme severity. It occurs sporadically in children. It can appear in infancy or early childhood.
Key words: infants, children, pustular psoriasis, skin lesions, differential diagnosis, treatment


Zmiany skórne w ostrej chorobie retrowirusowej – diagnostyka różnicowa chorób przebiegających z wysypką

Skin changes in acute retroviral disease – differential diagnostics of diseases with rash
Jagoda Stroynowska-Kosik, Dominika Szkodzińska, Ewelina Biało-Wójcicka

Streszczenie
Ostra choroba retrowirusowa rozwija się u większości osób zakażonych wirusem HIV w ciągu 2-4 tygodni od ekspozycji na materiał zakaźny. Objawy występują nagle i utrzymują się przez ok. 3 tygodnie. W niektórych przypadkach dolegliwości przedłużają się do 10 tygodni. Choroba przebiega najczęściej z gorączką, nudnościami, bólami mięśniowo-stawowymi, bólami głowy, bólami gardła, powiększeniem węzłów chłonnych, bólami brzucha z biegunką i utratą apetytu. Zmiany skórne w ostrej chorobie retrowirusowej występują u ok. 60% osób – najczęściej w postaci wysypki plamisto-grudkowej z wykwitami o średnicy 0,5-1 cm, zlokalizowanej na twarzy, tułowiu i dłoniach. Wysypka może też być plamista, grudkowa, rzadziej pokrzywkowa lub drobnopęcherzykowa. Charakterystyczna, często opisywana triada objawów – gorączka, zapalenie gardła i powiększenie węzłów chłonnych – nie występuje u wszystkich zakażonych pacjentów. Choroba może przebiegać w postaci skąpoobjawowej lub mieć przebieg bezobjawowy, co przy braku świadomości związanej z ryzykownym zachowaniem powoduje, że zakażenie jest wykrywane późno, w zaawansowanym stadium. Zmiany skórne mogą być błędnie rozpoznawane jako wysypka w przebiegu chorób infekcyjnych lub jako osutka polekowa. W przedstawionym artykule 36-letni pacjent miał objawy ogólne oraz zmiany skórne w postaci wysypki plamisto-grudkowej, mogące odpowiadać płonicy lub reakcji alergicznej polekowej. Właściwie zebrany wywiad i wykonane badania laboratoryjne uwzględniające choroby infekcyjne przebiegające z wysypką, w tym badanie w kierunku zakażenia wirusem HIV, umożliwiły ustalenie prawidłowego rozpoznania.
Słowa kluczowe: infekcja wirusem HIV, wysypka plamisto-grudkowa, gorączka, ból gardła

Abstract
Acute retroviral infection develops in majority of infected in 2-4 weeks after the contraction. The symptoms occur suddenly and can last for about 3 weeks. In some cases the symptoms can last to 10 weeks. The infection manifests itself with fever, nausea, muscle and joint pains, headache, sore throat, lymphadenopathy, stomachache with diarrhoea and loss of apetite. The skin lesions occur in 60% of patients – usually the infection manifests itself as maculopapular rash with papules of 0,5-1 cm, localised mainly on the face, trunk and palms. The rash can also be macular, papular, less common urticaria – like or vesicular. However, the characteristic triade of symptoms: fever, sore throat and lymphadenopathy does not occur in every infected patient. The disease can remain asymptomatic so patients often do not seek medical help and the disease is diagnosed in a developed stadium. The
skin manifestation can be misdiagnosed as an infectious rash or drug-induced rash. In the article we would like to present the case of 36-year old male who presented flu-like symptoms with maculopapular rash, which can indicate scarlet fever or allergic reaction. The right diagnosis was made by taking the patient’s medical history and HIV testing.
Key words: HIV infection, rash maculopapular, fever, pharyngitis


Linijna IgA dermatoza pęcherzowa w przebiegu świerzbu norweskiego

Linear IgA bullous dermatosis in the course of Norwegian scabies
Justyna Rembiałkowska-Piela, Dominik Mikiel, Anna Neneman, Monika Bowszyc-Dmochowska, Marian Dmochowski
 
Streszczenie
Linijna IgA dermatoza pęcherzowa (LABD) należy do grupy rzadkich chorób o podłożu auto immunologicznym. Wyróżnia się postać idiopatyczną oraz indukowaną. W klasycznym obrazie choroby w obrazie klinicznym dominują rozsiane zmiany rumieniowe, napięte pęcherze i pęcherzyki. Lokalizacja zmian skórnych jest zróżnicowana i może dotyczyć skóry okolicy tułowia, twarzy, owłosionej skóry głowy wraz z zajęciem błon śluzowych. W procesie diagnostycznym decydujące znaczenie ma badanie immunopatologiczne, głównie immunofluorescencja bezpośrednia wykazująca linearne złogi przeciwciał IgA wzdłuż połączenia skórno-naskórkowego. Leczenie LABD polega na zastosowaniu dapsonu jako leku pierwszego rzutu, jak również glikokortykosteroidów oraz immunoglobulin dożylnych.
Świerzb należy do częstych, zakaźnych chorób pasożytniczych. Wywołany jest przez roztocza Sarcoptes scabiei. W klasycznej postaci choroby dominują symetryczne zmiany grudkowo-pęcherzykowe, zlokalizowane głównie w okolicy skóry brzucha, pośladków, palców rąk z towarzyszącym świądem wzmagającym się w godzinach nocnych. Świerzb norweski to nasilona postać choroby, cechuje się wysoką zakaźnością, występowaniem bardzo dużej liczby osobników świerzbowca oraz nawarstwionymi łuskami w obrębie zajętej skóry. Możliwość wyindukowania przez świerzbowca autoimmunizacyjnej choroby pęcherzowej nie została do końca wyjaśniona. Rozważa się dwa mechanizmy, które mogą być odpowiedzialne za wytwarzanie autoprzeciwciał u pacjentów ze świerzbem: uszkodzenie błony podstawnej przez enzymy lityczne, produkowane przez roztocza powodujące ekspozycję antygenów oraz reakcję krzyżową z antygenami błony podstawnej na zasadzie mimikry antygenowej.
W artykule przedstawiono przypadek 82-letniej kobiety z rozsianymi zmianami skórnymi zdiagnozowanymi jako świerzb norweski ze współistniejącą autoimmunizacyjną chorobą pęcherzową spełniającą kryteria linijnej IgA dermatozy pęcherzowej (LABD).
Słowa kluczowe: świerzb, linijna IgA dermatoza pęcherzowa, immunofluorescencja bezpośrednia, złogi IgA, wzbudzanie
 
Abstract
Linear IgA bullous dermatosis (LABD) belong to a group of rare autoimmune diseases. We distinguish two types of LABD: idiopathic and induced. Typical symptoms of LABD are diffuse erythematosus skin lesions and tense blisters with varying location among other on trunk, face, scalp and mucosa. It can be diagnosed by direct immunofluorescence that shows linear IgA deposits along the dermo-epidermal junction. Treatment involves the use of dapsone as a first-line drug followed by glucocorticosteroids and intravenous immunoglobulins.
Scabies is a common parasitic disease caused by Sarcoptes scabiei mites. The classic form of the disease is characterized by symmetrical papulo-vesicular skin lesions located mainly in the abdomen, buttocks and fingers, often accompanied by itching that increases at night. Norwegian scabies (aka crusted scabies) is an intensified form of the disease, characterized by high infectivity and a very large number of scabies mites and their eggs in crusted areas of the infested skin. The mechanism of scabies induced LABD has not been fully explained yet. There are currently two mechanisms, which are considered responsible for the production of autoantibodies in patients with scabies: damage to the basement membrane caused by lytic enzymes produced by mites resulting in the exposure of antigens, and cross-reactivity with basement membrane antigens on the basis of antigenic mimesis.
The article describes the case of an 82-years old female individual whose skin was covered with diff use lesions, later to be diagnosed as Norwegian scabies accompanied by linear IgA bullous dermatosis.
Key words: scabies, linear IgA bullous dermatosis, direct immunofluorescence, IgA deposits, triggering


DERMATOLOGIA DZIECIĘCA – pytania i odpowiedzi

Mirosława Kuchciak-Brancewicz

Streszczenie
Osutki polekowe należą do powszechnie spotykanych objawów niepożądanych. Zmiany w przebiegu wysypek polekowych mogą być ograniczone lub uogólnione. Zmianom skórnym mogą towarzyszyć zmiany ogólnoustrojowe. Tak jest w przypadku ostrej uogólnionej wysypki krostkowej. Podstawą leczenia jest odstawienie leku wywołującego.
Atopowe zapalenie skóry jest genetycznie uwarunkowaną chorobą skóry, modyfikowaną przez czynniki środowiskowe. Defekt genetyczny dotyczy m.in. filagryny. Białko to warunkuje prawidłową produkcję barierowych czynników nawilżająco-natłuszczających. Wskutek tego defektu skóra jest sucha. Najbardziej narażona na wysychanie jest twarz. Dlatego pierwszym objawem klinicznym atopowego zapalenia skóry w wieku niemowlęcym są tzw. lakierowane policzki.
Trądzik pospolity jest przewlekłą, zapalną chorobą gruczołów łojowych i ujść mieszków włosowych. Jest najczęstszą chorobą skóry w okresie pokwitania. Charakteryzuje się występowaniem zarówno wykwitów niezapalnych, jak i zapalnych. Zmian tych nie należy usuwać samemu z uwagi na możliwość powstania powikłań.
Brodawki wirusowe obejmują wiele odmian klinicznych. Do najczęściej występujących należą brodawki zwykłe, wśród nich brodawki rąk i stóp. Brodawki stóp często są mylnie rozpoznawane i traktowane jako odciski oraz niewłaściwie leczone. Przy nieodpowiednim postępowaniu może dojść do rozsiewu zmian i powikłań.
Wśród malformacji naczyniowych najczęściej występuje u dzieci znamię naczyniowe płaskie typu PWS (port wine stain). Każda obecność naczyniaka płaskiego w obrębie twarzy nakazuje przeprowadzić badania w kierunku rozpoznania zespołu Sturge’a-Webera.
Słowa kluczowe: dzieci, ostra uogólniona osutka krostkowa, atopowe zapalenie skóry, trądzik pospolity, brodawki wirusowe, malformacje naczyniowe typu PWS

Abstract
Drug-induced rashes are common side effects. In the course of drug rashes lesions may be limited or generalized. Skin lesions may be accompanied by systemic changes. This is the case with acute generalized pustular rash. The basis of treatment is discontinuation of the rash-causing drug.
Atopic dermatitis is a genetically conditioned skin disease modified by environmental factors.
Genetic defect concerns, among others filaggrin. This protein conditions the proper production of moisturizing and oiling barrier factors. As a result of this defect skin is dry. Face is the most exposed to drying. Therefore, the first clinical sign of atopic dermatitis in infancy is the so-called lacquered cheeks.
Acne vulgaris is a chronic, inflammatory disease of the sebaceous glands and hair follicles. It is the most common skin disease during puberty. It is characterized by the occurrence of both non-inflammatory and inflammatory eruptions. These lesions should not be removed alone because of the possibility of complications.
Viral warts include many clinical varieties. The most common are common warts, including warts on the hands and feet. Foot warts are often misdiagnosed as a corns and improperly treated. Inappropriate handling may result in spreading of lesions and complications.
Among vascular malformations, PWS type vascular birthmark is most common in children. Any presence of flat hem angioma in the area of the face requires tests for Sturge-Weber syndrome.
Key words: children, acute generalized exanthematous pustulosis, atopic dermatitis, acne vulgaris, viral warts, PWS vascular malformations

 

WENEROLOGIA – pytania i odpowiedzi

Monika Wasilewska, Bartłomiej Święs, Iwona Rudnicka, Sławomir Majewski

Streszczenie
Ciąża jest szczególnym stanem fizjologicznym dla organizmu kobiety. Dochodzi między innymi do zjawiska immunosupresji i wzrostu ryzyka ujawnienia utajonego zakażenia typami genitalnymi HPV. W ciąży brodawki płciowe są liczne, mogą osiągać większe rozmiary, a nawroty są częste. Potencjalne ryzyko zakażenia dziecka wirusami HPV występuje zazwyczaj podczas porodu. Leczenie brodawek płciowych w ciąży jest utrudnione ze względu na ograniczone możliwości terapeutyczne. U kobiet w ciąży preferowane są metody zabiegowe, takie jak krioterapia i łyżeczkowanie. Podczas leczenia w wyjątkowych sytuacjach można zastosować preparat miejscowy zawierający imikwimod.
Kłykciny kończyste okolicy odbytu są głównie przenoszone przez bierne kontakty seksualne jednakowo u obu płci. Ryzyko wystąpienia zmian zależy w największym stopniu od wydolności układu odpornościowego. Lokalizacja kłykcin kończystych w odbycie często skutkuje późnym rozpoznaniem. W terapii można zastosować preparaty miejscowe zawierające podofilotoksynę czy imikwimod oraz standardowe procedury zabiegowe, takie jak krioterapia, łyżeczkowanie i wycięcie chirurgiczne. Bardzo istotna jest współpraca z lekarzem proktologiem i rektoskopowa ocena kanału odbytu pod kątem występowania zmian. Po zabiegu pacjent wymaga edukacji na temat wysokiej zakaźności choroby.
Słowa kluczowe: brodawki płciowe, ciąża, okolica odbytu, krioterapia, łyżeczkowanie, kłykciny kończyste, imikwimod, podofilotoksyna

Abstract
Pregnancy is an exceptional physiological condition for a woman’s body. The phenomenon of immunosuppression in pregnancy is often associated with latent disclosure of infection with genital types of HPV. During pregnancy genital warts are commonly more extensive and recur more frequently. Vertical transmission of HPV to the child is generally possible during delivery. Treatment options are limited in pregnancy because of potential risk for mother and child. Cryoablation and excision are mostly recommended treatments for genital warts in pregnant women. In the local treatment imiquimod can be used in special cases.
Condylomata acuminata of the perianal area are mostly transmitted by receptivenal intercourse, but there are numerous potential other transmission paths. Chance of contracting the disease depends mostly on the state of the patient’s immune system. Perianal lesions often take long to be detected. All the standard treatment modalities, both farmacological and procedural, are available. The main limiting factor is high bleeding risk during invasive procedures. Treatment coordination with a proctologist is very important as a rectoscopic exam is needed to exclude the possibility of deeper infection. After treatment, the patient needs to be educated on the lesions’ high infectivity.
Key words: genital warts, pregnancy, anal area, cryotherapy, excision, condylomata acuminata, imiquimod, podophyllotoxin