Szczególna rola miejscowej aerozoloterapii glikokortykosteroidowej w dermatologii
Specific role of local steroid therapy in dermatology
Anna Zalewska-Janowska

 

Streszczenie
Aerozoloterapia glikokortykosteroidowa została wprowadzona do lecznictwa dermatologicznego w latach 60. ubiegłego wieku i przez wiele dziesiątków lat święciła triumfy terapeutyczne. Ostatnie lata – zupełnie niesłusznie – wydają się być nieco surowe dla tej postaci leków. Aerozole glikokortykosteroidowe są stosowane jako leki pierwszego rzutu w ostrych, sączących dermatozach zapalnych. Cenną propozycją są preparaty łączone zawierające antybiotyki czy inne środki odkażające. Aerozole są bardzo wygodne w stosowaniu, zapewniają bowiem sterylność preparatów przez cały okres terapii. Niniejsza praca koncentruje się na pozycjonowaniu aerozoloterapii glikokortykosteroidowej w nowoczesnej terapii dermatologicznej, która powinna opierać się na ścisłej współpracy z pacjentami.

 

Słowa kluczowe: aerozole, glikokortykosteroidy, dermatologia, skóra

 

Polekowe zaburzenia struktury i wzrostu włosów
Drug induced structural and growth hair disorders
Małgorzata Latusek, Ligia Brzezińska-Wcisło

 

Streszczenie
Niepożądane reakcje polekowe dotyczą wielu układów i narządów, w tym nerek, wątroby, płuc oraz układu nerwowego. Dla dermatologów istotne są te dotyczące skóry oraz jej przydatków, głównie włosów.
Skórne reakcje polekowe stanowią heterogenną grupę schorzeń zarówno pod względem patomechanizmów powstawania (typ reakcji I-IV), jak i obrazów klinicznych. Niejednokrotnie ta sama substancja powoduje rożne postaci reakcji, i odwrotnie. W odniesieniu do włosów leki mogą być przyczyną zaburzeń ich wzrostu oraz struktury i barwy łodygi. Polekowa utrata włosów zwykle jest całkowicie odwracalna i jest skutkiem toksycznego wpływu leku na macierz mieszków włosowych. W literaturze podawane są jednak pojedyncze przypadki trwałego wyłysienia na skutek destrukcji mieszków włosowych.
Mechanizm obserwowanego w klinice łysienia zależy, jak wiadomo, od rodzaju leku, jego dawki oraz osobniczej wrażliwości pacjenta. Lista leków podejrzewanych o powodowanie łysienia polekowego jest bardzo długa. Jednakże zaledwie w odniesieniu do kilku udało się ustalić wyraźny związek pomiędzy ich przyjmowaniem a rozwojem łysienia. W pracy przedstawiono przegląd literatury dotyczącej problemu polekowych chorób włosów.

 

Słowa kluczowe: łysienie polekowe, leki, wypadanie włosów

 

Uczulenie na metale w praktyce dermatologicznej
Allergy to metals in dermatological practice
Beata Kręcisz, Dorota Chomiczewska-Skóra, Marta Kieć-Świerczyńska

 

Streszczenie
Praca obejmuje wybrane zagadnienia dotyczące uczulenia na metale (nikiel, pallad, kobalt i chrom), które w dalszym ciągu należą do najistotniejszych czynników etiologicznych alergicznego kontaktowego zapalenia skóry. W artykule przedstawiono informacje na temat epidemiologii, obrazu klinicznego, źródeł narażeń oraz diagnostyki tych uczuleń. Przytoczono regulacje prawne (Dyrektywa Niklowa Unii Europejskiej) dotyczące limitu uwalniania niklu z przedmiotów przewlekle przylegających do skory oraz ocenę skuteczności zastosowanych przepisów. Ponadto omówiono dyskusyjny problem uczulenia na metale u osób planowanych do zabiegów endoplastyki stawowej oraz uczulenia na metale jako przyczyny niepowodzeń po zastosowanych implantach. Przedstawiono również propozycję kryteriów diagnostycznych ułatwiających identyfikowanie skórnych i innych powikłań po zabiegach endoplastyki stawowej wynikających z reakcji alergicznych na składowe zastosowanego implantu. Znajomość powyższych zagadnień wydaje się niezbędna w codziennej praktyce dermatologicznej.

 

Słowa kluczowe: metale, alergia, epidemiologia, implanty ortopedyczne, kryteria diagnostyczne

 

Fotodynamiczne odmładzanie skóry twarzy. Przegląd piśmiennictwa
Photorejuvenation with topical aminolevulinic acid. Literature review
Izabela Polak-Pacholczyk, Magdalena Lassota-Falczewska, Andrzej Kaszuba

 

Streszczenie
Terapia fotodynamiczna jest nieinwazyjną metodą opartą o reakcję fototoksyczną, do której dochodzi w wyniku zastosowania substancji światłouczulającej i światła o odpowiedniej dla danej substancji długości fali. W wyniku tej reakcji możliwe jest selektywne niszczenie chorobowo zmienionych komórek. Wskazaniami do stosowania terapii fotodynamicznej w dermatologii są przede wszystkim stany przednowotworowe, niektóre nowotwory skóry, a także inne choroby skory, jak m.in. brodawki zwykłe, łuszczyca, trądzik.
W pracy omówiono nowe wskazanie dla zastosowania PDT – fotoodmładzanie.

 

Słowa kluczowe: terapia fotodynamiczna, nieczerniakowe nowotwory skóry, nienowotworowe choroby skóry, fotoodmładzanie

 

Mięczak zakaźny
Molluscum contagiosum
Tomasz F. Mroczkowski

 

Streszczenie
Mięczak zakaźny jest chorobą skory i błon śluzowych wywołaną przez wirusa z grupy ospy (Poxviridae). Zmiany skórne charakteryzują się obecnością niewielkich, jakby nasadzonych na skórę, półprzezroczystych grudek lub małych guzków z charakterystycznym pępkowatym zagłębieniem w części środkowej. Zakaźność zmian, jak wskazuje nazwa, jest dość znaczna, a czynnik zakaźny przenoszony jest zarówno na drodze stosunków płciowych, przez bezpośredni kontakt cielesny z osobą chorą, jak i za pośrednictwem przedmiotów.

 
Synonimy: epithelioma contagiosum, molluscum epitheliale, condyloma porcelaneum 

 

Zmiana terapii biologicznej na lek anty Il-12/Il-23 u chorych na łuszczycę niereagujących na leki z grupy inhibitorow TNF-alfa. Opisy przypadków
The change in biological therapy to anti Il-12/Il-23 drug in psoriatic patients who do not respond to TNF-alpha blockers. Case reports
Anna Neneman-Hirsch, Małgorzata Mazur, Zygmunt Adamski

 

Streszczenie
Wprowadzenie. Leki biologiczne stanowią grupę preparatów, których działanie ma na celu zahamowanie aktywności patogennych limfocytów T oraz wywołanych przez nie patologicznych procesów w skórze zmienionej przez łuszczycę.
Cel pracy. Przedstawienie przypadków zmiany terapii biologicznej na lek anty Il-12/Il-23 u chorych na łuszczycę leczonych wcześniej inhibitorami TNF-α.
Opisy przypadków. Przypadek 1. Kobieta 43-letnia, chorująca na łuszczycę o ciężkim przebiegu z tendencją do erytrodermii, bez możliwości utrzymania trwałej remisji podczas leczenia standardowego, u której po wielu latach choroby dołączyły się dolegliwości bólowe stawów. Początkowo dobrze zareagowała na terapię infliksymabem, jednak podczas ponownej terapii tym lekiem nie uzyskała remisji łuszczycy. Ze względu na ciężki stan dermatologiczny u chorej zastosowano ustekinumab, uzyskując znaczącą poprawę stanu skóry.
Przypadek 2. Czterdziestosześcioletni mężczyzna chorujący na łuszczycę pospolitą o ciężkim przebiegu od 13. roku życia, u którego zastosowano ustekinumab po niepowodzeniu wcześniej zastosowanej terapii blokerem TNF-α.
Wnioski. W praktyce klinicznej istnieją sytuacje, kiedy terapia blokerami TNF-α nie przynosi spodziewanych efektów terapeutycznych. Rozwiązaniem tego problemu może być preparat o innym mechanizmie działania.

 

Słowa kluczowe: leki biologiczne, blokery TNF-α, ustekinumab

 

Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
Mirosława Kuchciak-Brancewicz

 

Streszczenie
Łysienie plackowate stanowi postać ograniczonego łysienia przebiegającego bez towarzyszących dolegliwości subiektywnych. Zmiany mogą umiejscawiać się zarowno w obrębie owłosionej skory głowy, jak również w obrębie brwi i rzęs lub na skórze tułowia. W leczeniu wykorzystuje się łagodne i bezpieczne środki, których stosowanie nie niesie ryzyka toksyczności wobec narządów wewnętrznych. Ziarniniak naczyniowy jest często występującym łagodnym nowotworem skory i błon śluzowych wywodzącym się z naczyń krwionośnych, który łatwo krwawi. Jedną z metod leczniczych jest fotokoagulacja przy użyciu pulsacyjnego lasera barwnikowego. Podczas ukąszenia owady zwykle wstrzykują do ciała gospodarza niewielkie ilości antykoagulantow i innych toksyn, które mogą wywoływać reakcję zapalną albo alergiczną. Nasilenie reakcji na ukąszenie jest bardzo zróżnicowane i przypuszczalnie zależy od reaktywności gospodarza. Warto zapobiec nasilaniu się zmian zapalnych oraz powikłaniom poprzez zastosowanie m.in. miejscowych preparatów kortykosteroidowych. W okresie niemowlęcym w przebiegu atopowego zapalenia skóry zmiany skórne mają często charakter wysiękowy. Zmiany najczęściej lokalizują się na policzkach (tzw. lakierowane policzki) i owłosionej skórze głowy. W leczeniu należy zastosować leki o działaniu osuszającym i przeciwzapalnym. Niezbędne jest właściwe nawilżanie skóry dziecka.

 

Słowa kluczowe: łysienie plackowate, ziarniniak naczyniowy, odczyn po ukąszeniu przez owady, „lakierowane policzki”