Jest on otrzymywany z naturalnych surowców w wyniku reakcji kondensacji pomiędzy glukozą (pozyskiwaną z kukurydzy) oraz alkoholami tłuszczowymi (z oleju kokosowego lub palmowego). Organiczne pochodzenie GA oraz fakt, że działa mniej drażniąco na skórę od powszechnie znanego laurylosiarczanu sodu (sodium laureth sulfate – SLS) przyczyniają się do wysokiej popularności tego związku, który obecny jest zarówno jako dodatek do kosmetyków zmywalnych (przejściowo obecnych na skórze, takich jak szampony, żele pod prysznic), jak i aplikowanych na dłużej, jak ma to miejsce w przypadku kremów z filtrem SP i dezodorantów.
W literaturze pojawiają się opisy działań niepożądanych po zastosowaniu preparatów z glukozydem alkilowym, a zwłaszcza wtórnych alergicznych kontaktowych zapaleń skóry. Rozwojowi tego zapalenia sprzyja atopia w wywiadzie chorobowym. Co więcej, odnaleźć można także informacje o pozytywnych wynikach testów płatkowych potwierdzających obecność alergii kontaktowej. Nie są to jednak alergeny standardowo ujmowane w panel testowy. W związku z powyższymi, a także z rosnącą popularnością kosmetyków z GA, Amerykańskie Towarzystwo Kontaktowego Zapalenia Skóry (American Contact Dermatitis Society) uznało glukozyd alkilowy za jeden z dominujących alergenów i określiło go Alergenem Roku 2017.
Na opakowaniu powszechnie dostępnych w drogeriach kosmetycznych preparatów pod nagłówkiem „skład” można znaleźć związki glukozydów alkilowych opisane jako m.in. alkohol cetearylowy, glukozyd decylowy czy glukozyd laurylowy. E. Boozalis i wsp. zbadali obecność GA w dwudziestu najczęściej sprzedawanych kremach przeciwsłonecznych i nawilżających na największej na świecie internetowej platformie handlowej Amazon.com. Okazało się, że były one wpisane w listę składników 5 cieszących się największą popularnością kremów z filtrem SP oraz w 3 kremach nawilżających. Jasne jest więc, że wiele osób pozostaje w stałym kontakcie z tymi substancjami i pozostaje narażonych na rozwój alergii kontaktowej.
Glukozydy alkilowe są szeroko rozpowszechnionymi składnikami ogólnie dostępnych i popularnych kosmetyków. Rosnące wskaźniki częstości występowania alergii kontaktowych powinny skłaniać dermatologów do dokładnego zbierania wywiadu pod kątem stosowanych na co dzień preparatów.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Boozalis E., Patel S.: Allergen of the Year alkyl glucoside is an ingredient in top-selling sunscreens and facial moisturizers. J Am Acad Dermatol 2018, 78 (4): 809-810.
