Lopez i wsp. przeprowadzili przekrojowe badanie, w którym oceniono ryzyko wystąpienia zaostrzenia IBD u pacjentów z rozpoznanymi IBD, leczonych izotretynoiną z powodu trądziku. W tym celu dokonano analizy danych medycznych 14 szpitali Mass General Brigham, w poszukiwaniu pacjentów leczonych izotretynoiną od stycznia 2006 r. do stycznia 2020 r. Zebrane dane obejmowały dane demograficzne pacjentów, wystąpienie zaostrzenia IBD (np. dokumentacja gastroenterologiczna lub zmiany w leczeniu IBD) oraz leczenie IBD (np. glikokortykosteroidy, leki biologiczne, aminosalicylany, merkaptopuryna i inne). Nasilenie choroby i wcześniejsze leczenie IBD określono poprzez ocenę zaostrzenia 2 lata przed rozpoczęciem stosowania izotretynoiny. Uznano, że u pacjentów wystąpiło zaostrzenie z powodu leczenia izotretynoiną, jeśli zaostrzenie IBD wystąpiło w trakcie lub do 3 miesięcy po zakończeniu terapii.
Dziewiętnaście osób w średnim wieku wynoszącym 35 lat, z wyraźną przewagą pacjentów płci męskiej rasy białej spełniło kryteria włączenia. U 42,1% chorych występowało wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a u 36,8% choroba Leśniowskiego-Crohna. Współwystępowanie obu chorób dotyczyło 21,1% osób. Spośród 9 pacjentów, u których doszło do zaostrzenia 2 lata przed rozpoczęciem leczenia izotretynoiną, u 5 doszło do zaostrzenia, a u 4 nie doszło do zaostrzenia w trakcie lub w ciągu 3 miesięcy po zakończeniu terapii izotretynoiną. Natomiast wśród 10 pacjentów, u których nie wystąpiło zaostrzenie 2 lata przed rozpoczęciem leczenia izotretynoiną, u 7 nie stwierdzono zaostrzenia, a u 3 zaostrzenie wystąpiło w trakcie lub w ciągu 3 miesięcy od zakończenia stosowania izotretynoiny.
Co istotne, nie stwierdzono statystycznie istotnego związku między stosowaniem izotretynoiny a wystąpieniem zaostrzenia wśród pacjentów z IBD. Spośród 8 pacjentów, u których doszło do zaostrzenia IBD w trakcie lub w ciągu 3 miesięcy po zakończeniu terapii izotretynoiną, u 4 doszło do zaostrzenia pomimo podtrzymującej terapii IBD. Spośród 11 pacjentów, u których nie wystąpiło pogorszenie objawów IBD podczas lub w ciągu 3 miesięcy po terapii izotretynoiną, 9 było na terapii podtrzymującej IBD.
Na podstawie uzyskanych wyników badacze podkreślili brak statystycznie istotnego związku pomiędzy stosowaniem terapii podtrzymującej IBD a prawdopodobieństwem wystąpienia zaostrzenia podczas leczenia izotretynoiną, a także ograniczony związek między izotretynoiną a pogorszeniem wyjściowego stanu zdrowia pacjenta z IBD. Chociaż badanie to reprezentuje 14 lat danych z dużych szpitali, jest ono ograniczone przez małą wielkość próby i retrospektywny charakter. Niewątpliwie, istnieje potrzeba przeprowadzenia większych, prospektywnych badań oceniających związek pomiędzy zaostrzeniem IBD a stosowaniem izotretynoiny u tych pacjentów.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Lopez C.G., Kwak R., McCormack L., Zhou G., Charrow A.: Impact of isotretinoin on inflammatory bowel disease flare in patients with preexisting inflammatory bowel disease diagnosis: A cross-sectional study. J Am Acad Dermatol 2022; 87 (6): 1399-1400.
Fot. Fotolia
