Grupa naukowców z amerykańskiego University Hospitals Cleveland Medical Center w Cleveland zajęła się tym zagadnieniem, dokonując systematycznego przeglądu doniesień dostępnych w bazie Medline i Cochrane. Próbowano ustalić predylekcję ognisk czerniaka błon śluzowych do zajmowania określonych jej rejonów, co pozwoliłoby lekarzom specjalistom na zwrócenie na nie szczególnej uwagi w trakcie badania fizykalnego. Ponadto być może pomogłoby to wykazać nowe czynniki ryzyka nowotworu. Na podstawie zgromadzonych danych ustalono, że czerniak błony śluzowej lokalizował się odpowiednio: najczęściej w obrębie dziąseł zębów górnych i podniebienia twardego (77,77%), następnie na dziąsłach zębów dolnych i dnie jamy ustnej (12,39%), błonie śluzowej warg i na czerwieni wargowej (4,92%), języku (2,73%), podniebieniu miękkim (1,46%) i migdałkach (0,55%). W ten sposób wykazano, że ogniska nowotworowe dominująco zajmują rejony najbardziej narażone na urazy mechaniczne. W trakcie żucia i połykania siły nacisku kierowane są na elementy kostne, głównie podniebienie twarde i szczękę. Wydawałoby się to zgodne w kontekście ostatnich publikacji, w których podkreślano związek czerniaka okolicy podeszwowej stóp i jej urażalności. Ponadto w badaniach in vitro poddawano mechanicznej stymulacji melanocyty, co prowadziło do aktywacji sygnalizacji kinaz białkowych aktywowanych mitogenami, następnie nasilenia proliferacji komórek barwnikowych i zwiększenia ich potencjału do tworzenia przerzutów.
Autorzy podkreślili, że ich hipotezy wymagają kontynuacji badań naukowych. Jednocześnie zwrócili uwagę, że czerniak błon śluzowych, chociaż występuje z niewielką częstością, to z uwagi na inwazyjność, agresywny przebieg i niepomyślne rokowanie dla pacjentów. Istotne jest dokładne badanie jamy ustnej, ze szczególnym uwzględnieniem okolicy podniebienia twardego i dziąseł zębów górnych.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Rambhia P.H. i wsp.: Predominance of oral mucosal melanoma in areas of high mechanical stress. J Am Acad Dermatol 2019; 80 (4):1133-1135.
