Zwiększone ryzyko zapadalności na nowotwory wśród pacjentów z twardziną ograniczoną i układową
Twardzina ograniczona (localized scleroderma - LoSc) i układowa (systemic sclerosis - SSc) to mediowane immunologicznie dermatozy należące do grupy chorób autoimmunologicznych. Ich etiopatogeneza wciąż nie została w pełni poznana. Z chorobami tymi wiąże się ryzyko poważnych powikłań, szczególnie dla odmiany układowej, przebiegającej z zajęciem narządów wewnętrznych. Opublikowano wiele doniesień dotyczących związku pomiędzy SSc i podwyższonego ryzyka zapadalności na nowotwory tkanki nabłonkowej, głównie płucnej. Jednak brakuje obecnie badań, które oceniałyby to ryzyko u chorych z odmianą ograniczoną.
Grupa badaczy z Johns Hopkins University School of Medicine w Maryland dokonała retrospektywnego badania, którym objęto pełnoletnich pacjentów z rozpoznaniem LoSc lub SSc, hospitalizowanych w Johns Hopkins Hospital w latach 2012-2018. Odnotowano częstość występowania: czerniaka (melanoma malignum - MM), raka kolczystokomórkowego (squamous cell carcinoma - SCC), podstawnokomórkowego (basal cel carcinoma - BCC). Grupę kontrolną stanowili pozostali pacjenci szpitala. Wykazano, że w porównaniu z grupą kontrolną, pacjenci z twardziną ograniczoną wykazywali 6,6 razy większe prawdopodobieństwo zachorowania na czerniaka; 12,8 razy większe na SCC oraz 13,1 większe na BCC. Częstość występowania tych nowotworów była także znacznie wyższa u chorych z SSc. Ponadto stwierdzono, że wśród osób, u których rozpoznano współistniejące nowotwory skóry, dominowały kobiety rasy białej.
Autorzy pracy zwrócili uwagę, że jest to pierwsza publikacja dotycząca zwiększonego ryzyka rozwoju czerniakowych i nieczerniakowych nowotworów skóry u pacjentów z twardziną ograniczoną. Zjawisko to może wynikać z metod terapeutycznych stosowanych u chorych w postaci leków immunosupresyjnych oraz promieniowania ultrafioletowego, które należą do czynników sprzyjających występowaniu nowotworów skóry. Ponadto przewlekły stan zapalny, a także podwyższony poziom transformującego czynnika wzrostu b potencjalnie prowadzą do rozrostów nowotworowych w obrębie komórek nabłonka. Niewykluczone również, że pacjenci mają równoległą predyspozycję genetyczną do zachorowania na choroby autoimmunologiczne i nowotwory.
Na podstawie: Boozalis E. i wsp.: Morphea and systemic sclerosis are associated with an increased risk for melanoma and nonmelanoma skin cancer. J Am Acad Dermatol 2019; 80 (5): 1449-1451.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak