Kolejne trzy przypadki niedawno rozpoznanej choroby
Pierwsze doniesienia o zespole midface toddler excoriation syndrome (MiTES) pochodzą z 2018 r. Jest to zaburzenie genetyczne, dziedziczone w sposób autosomalny recesywny, u podłoża którego leży mutacja w obu kopiach genu PR, kodującego domenę białka 12 (PRDM12). Prawidłowa ekspresja genu PR prowadzi do wykształcenia nocyceptorów, czyli receptorów bólowych.
Brak adekwatnego odczuwania bólu u chorych z MiTES ma związek z występowaniem niepohamowanego i impulsywnego świądu neuropatycznego, na skutek którego obserwuje się powstawanie nadżerek i przeczosów. Objawy choroby rozwijają się w ciągu pierwszego roku życia dziecka. Należą do nich występujące w obrębie środkowych partii twarzy (przyśrodkowe części policzków, nasada nosa, centralna część czoła) głębokie, rozległe zmiany nadżerkowe i przeczosy o charakterze autogennym. Dotąd opublikowano doniesienia o ośmiu przypadkach MiTES - były to dzieci poniżej 11 r.ż. pochodzące z rodzin indyjskich, brytyjskiej i irlandzkiej.
Grupa badaczy indyjskich i brytyjskich opisała kolejnych pięć przypadków zespołu MiTES. U jednego z chorych początkowo rozpoznano zespół Frey. U kolejnej, 24-letniej osoby, obserwowano liczne zmiany skórne na twarzy, z towarzyszącym nasilonym świądem, po których pozostały blizny i przebarwienia pozapalne. Po uzyskaniu świadomej zgody, u chorych z podejrzeniem zespołu MiTES, podjęto się sekwencjonowania genu PRDM12. Prawidłowo ostatni ekson PRDM12 zawiera 7 do 14 powtórzeń aminokwasu alaniny. W dotychczasowych badaniach u wszystkich pacjentów z midface toddler excoriation syndrome stwierdzano genotypy homozygotyczne 18/18 lub heterozygotyczne 17/18. Natomiast obecność 19 powtórzeń aminokwasów wiązała się z rozwojem wrodzonej czuciowej i autonomicznej neuropatii typu 8 (hereditary sensory and autonomic neuropathy type 8 - HSAN8), dla której charakterystyczny jest brak odczuwania bólu i samookaleczenia skóry kończyn. U pacjentów z zespołem HSAN8 niekiedy obserwuje się zmiany na twarzy, co sugeruje współistnienie z zaburzeniem MiTES. Jednakże w przebiegu MiTES nie dochodzi do rozwoju cech HSAN8. Wydaje się, że hereditary sensory and autonomic neuropathy type 8 można traktować jako zlokalizowaną odmianę zespołu midface toddler excoriation syndrome.
Dzięki pracy Inamadar i wsp., liczba opisanych przypadków genetycznego zaburzenia MiTES uległa zwiększeniu do 13. Potwierdzili oni uważany dotychczas za hipotetyczny mechanizm patogenetyczny choroby. Równocześnie stwierdzili, że u osoby dorosłej obserwuje się przebarwienia pozapalne i blizny, wynikające z ustępowania zmian aktywnych.
Na podstawie:
Inamadar A. i wsp.: Extending the phenotype of midface toddler excoriation syndrome (MiTES): Five new cases in three families with PR domain containing protein 12 (PRDM12) mutations. JAAD 2019; 81 (6): 1415-1417.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak