Utrata zarostu u mężczyzn z łysieniem czołowym bliznowaciejącym

Utrata zarostu u mężczyzn z łysieniem czołowym bliznowaciejącym
Łysienie czołowe bliznowaciejące (frontal fibrosing alopecia – FFA) jest rzadką odmianą liszaja płaskiego mieszkowego, w przebiegu której dochodzi do trwałej utraty włosów w obrębie okolicy czołowej i skroniowej, wypadania brwi, z towarzyszącym zajęciem owłosienia twarzy i ciała. Ponadto charakterystyczne jest występowanie okołomieszkowego, nadmiernego rogowacenia oraz zmian rumieniowych. Obecnie coraz więcej nowych zachorowań dotyczy mężczyzn. Podkreśla się, że FFA u mężczyzn często jest błędnie rozpoznawane jako łysienie androgenowe (androgenetic alopecia – AGA). Niewątpliwie utrata zarostu na brodzie nie występuje często w przebiegu AGA, a objaw ten jest pomocny w diagnostyce różnicowej FFA z AGA.
Bernárdez i wsp. przeprowadzili retrospektywne badanie obserwacyjne z udziałem 20 mężczyzn rasy białej w średnim wieku 52 lata. U wszystkich pacjentów stwierdzono cofnięcie przedniej linii włosów: u 7 wynosiła 1 cm lub mniej, u 5 wynosiła od 1 do 3 cm, a u 8 mężczyzn 3 cm lub więcej. Osiemnastu pacjentów miało utratę brwi (częściową u 15-75% i całkowitą u 3-15%). Współistniejące AGA było obecne u 14 pacjentów (70%). Co więcej, u wszystkich pacjentów obserwowano pewien stopień utraty zarostu, jednak u żadnego nie doszło do całkowitej utraty. W obrębie bocznych części policzków u 100% uczestników badania stwierdzono utratę zarostu, przy czym całkowita utrata dotyczyła 15 pacjentów (75%), a u pozostałych 5 wystąpiło częściowe wyłysienie (25%). Owłosienie w okolicy bokobrodów było zmniejszone u 18 pacjentów (90%). Zarost na brodzie u 12 pacjentów (60%) uległ regresji, z czego tylko u 2 pacjentów doszło do prawie całkowitego wyłysienia tej okolicy. Wąsy były zajęte u 18 (90%) pacjentów, z przewagą zajęcia bocznych części u 10 z nich. Całkowita utrata wąsów wystąpiła u 3 pacjentów. Analizę dermoskopową przeprowadzono u 18 pacjentów. Najczęściej obserwowano złuszczanie i rumień okołomieszkowy, nieco rzadziej białe kropki, czarne kropki, żółte kropki. Ponadto obserwowano cechy bliznowacenia, przebarwienia, cienkie, rozgałęzione naczynia krwionośne.
Badacze zwrócili uwagę na charakterystyczny wzorzec utraty zarostu u mężczyzn z FFA, obejmujący boczne części policzków i wąsów oraz bokobrody.

Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
 
Na podstawie:
Bernárdez C, Saceda-Corralo D, Gil-Redondo R, Moreno-Arrones OM, Rodrigues-Barata AR, Hermosa-Gelbard A i wsp. Beard loss in men with frontal fibrosing alopecia. J Am Acad Dermatol 2022; 86(1): 181-183. 

Fot. Pixabay