Rozwarstwiające zapalenie skóry głowy (dissecting cellulitis of the scalp – DCS) jest rzadką, przewlekłą, postępującą, chorobą skóry owłosionej głowy o nieznanej etiologii. Charakteryzuje się występowaniem bolesnych guzków, tworzeniem rozległych, łączących się ze sobą ropni i przetok oraz łysieniem bliznowaciejącym. Patogeneza nie jest znana, wiąże się z okluzją mieszków włosowych, wtórnym zakażeniem i nasilonym stanem zapalnym. Choroba występuje głównie u mężczyzn rasy czarnej w drugiej do czwartej dekady życia. Leczenie jest zróżnicowane i obejmuje antybiotykoterapię, glikokortykosteroidoterapię, postępowanie chirurgiczne (nacinanie i drenaż, przeszczepy skórne). DCS może współwystępować z innymi chorobami z okluzją mieszków włosowych: trądzikiem skupionym (acne conglobata), trądzikiem odwróconym (hidradenitis suppurativa – HS) oraz torbielą włosową (zatoką pilonidalną). Z uwagi na podobną patofizjologię HS i DCS oraz fakt, że u pacjentów z HS wykazano korelację między otyłością i paleniem tytoniu, Tran i wsp. postanowili ocenić, czy u chorych z DCS istnieje związek między paleniem tytoniu a otyłością.
W tym celu pacjenci, u których zdiagnozowano DCS i którzy byli leczeni przez dermatologów w University Medical Center w Nowym Orleanie w latach 2015-2019, zostali porównani z pacjentami z grupy kontrolnej leczonymi z powodu keloidów. Wykluczono pacjentów, u których zdiagnozowano współistniejący trądzik skupiony, HS lub zatokę pilonidalną. Przeanalizowano dane demograficzne pacjentów, w tym wiek, rasę, płeć, status palenia i wskaźnik masy ciała (BMI). Status palenia określano jako aktualny, były lub nigdy, a BMI jako niedowagę, normę, nadwagę lub otyłość.
Do badania włączono 33 pacjentów z DCS i 304 osoby z grupy kontrolnej. Średni wiek pacjentów z DCS wynosił 39,6 ± 12,9 lat w porównaniu z 44,4 ± 15,0 lat w grupie kontrolnej. Znaczną większość pacjentów z DCS stanowili mężczyźni (87,9%), podczas gdy w grupie kontrolnej przeważały kobiety (66,4%). W obu kohortach przeważali pacjenci identyfikujący się jako Afroamerykanie. Wśród pacjentów z DCS 39,4% było aktualnymi palaczami, a 21,2% byłymi palaczami, co było znacząco wyższe niż w grupie kontrolnej. Ponadto pacjenci z DCS prawie 6,5 razy częściej byli aktualnymi palaczami. Analiza statystyczna z uwzględnieniem wieku, płci i palenia tytoniu nie wykazała różnic w odniesieniu do BMI.
Niewątpliwie ograniczeniem tego badania był jego retrospektywny charakter oraz wyniki uzyskane z jednego ośrodka akademickiego. W podsumowaniu autorzy zwrócili uwagę, że pacjenci z DCS częściej byli aktualnymi palaczami, bez wyraźnej korelacji z otyłością. Silny związek między DCS a paleniem tytoniu powinien zachęcać dermatologów do promowania poradnictwa w zakresie zaprzestania palenia tytoniu w połączeniu z odpowiednią terapią zmian na skórze owłosionej głowy.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Tran A.X., Lefante J.J., Murina A.: Risk factors for dissecting cellulitis of the scalp: A case-control study. J Am Acad Dermatol 2022; 86(4): 941-943. doi: 10.1016/j.jaad.2021.03.076. Epub 2021 Mar 27. PMID: 33785386.
Fot. Fotolia