Etiologia choroby nie została do końca poznana, jednakże podkreśla się istotną rolę czynników zaostrzających zmiany, takich jak ćwiczenia fizyczne, narażenie na wysokie temperatury, stres, ekspozycja na promieniowanie słoneczne, picie alkoholu, aplikacja miejscowych glikokortykosteroidów na skórę twarzy. Warto podkreślić, że szacowana częstość występowania choroby wynosi do 10% w populacji szwedzkiej i 2-3% we Francji i Niemczech. Ponadto wykazano, że do grupy osób najbardziej narażonych na rozwój rosacea należą kobiety w średnim wieku, z fototypem skóry według Fitzpatricka I/II. Niewątpliwie, istotną rolę w patogenezie choroby odgrywają czynniki genetyczne – podłoże rodzinne opisywane jest u 15-40% pacjentów. Ponadto wykazano, że trzy allele HLA (MHC klasy II) są istotnie związane z trądzikiem różowatym: HLA-DRB1, HLADQB1 i HLADQA1.
Wydaje się, że ciąża i stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych mogą mieć wpływ na pojawienie się i nasilenie objawów trądziku różowatego, a zaburzenia równowagi hormonalnej u kobiet zostały powiązane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia trądziku różowatego. Wynika to z modulacji immunologicznej przez hormony płciowe oraz faktu, że dysregulacja wrodzonej i nabytej odporności jest istotna dla inicjacji trądziku różowatego.
Wu I wsp. przeprowadzili pierwsze badanie oceniające zależność między czynnikami hormonalnymi i reprodukcyjnymi a trądzikiem różowatym w retrospektywnej analizie 89 873 kobiet rasy białej na podstawie Nurses' Health Study-II. Badacze zidentyfikowali łącznie 5248 przypadków trądziku różowatego podczas wieloletniego okresu obserwacji (1991-2005). Okazało się, że trądzik różowaty występował rzadziej u kobiet po menopauzie niż u kobiet przed menopauzą. Ponadto, wykazano zwiększone ryzyko wystąpienia rosacea związane ze stosowaniem terapii hormonalnej w okresie menopauzy, a ryzyko to zwiększało się wraz z dłuższym czasem stosowania tego typu terapii lub doustnych skoniugowanych estrogenów.
W podsumowaniu badacze podkreślili, że spadek stężenia estrogenów spowodowany menopauzą może tłumaczyć zmniejszone ryzyko wystąpienia trądziku różowatego u kobiet po menopauzie. Niewątpliwie jednak konieczne są dalsze badania w celu oceny zależności dla różnych odmian klinicznych trądziku różowatego i rozszerzenia uzyskanych wyników na inne grupy populacyjne.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Wu WH, Geng H, Cho E, Eliassen AH, Drucker AM, Li TY, Qureshi AA, Li WQ. Reproductive and hormonal factors and risk of incident rosacea among US White women. J Am Acad Dermatol. 2022 Jul;87(1):138-140. doi: 10.1016/j.jaad.2021.06.865. Epub 2021 Jul 15. PMID: 34274412.
Fot. ze zbiorów lek. Michała Adamczyka
Fot. ze zbiorów lek. Michała Adamczyka
