Skórny chłoniak z limfocytów T (cutaneous T-cell lymphoma − CTCL) stanowi około 5% wszystkich przypadków chłoniaków w Stanach Zjednoczonych. Najczęstszą postacią CTCL jest ziarniniak grzybiasty (mycosis fungoides − MF). CTCL atakuje najczęściej osoby w 5 i 6 dekadzie życia, bardziej narażeni na rozwój nowotworu są mężczyźni. CTCL rozwija się pierwotnie w skórze i we wczesnych stadiach jest do niej ograniczony. Z czasem może zajmować rozległe obszary skóry i narządy wewnętrzne. Jedyną możliwością leczenia przyczynowego jest przeszczep szpiku kostnego.
Naukowcy z Harvard Medical School w Bostonie opublikowali wyniki badania 1 fazy nad skutecznością miejscowo stosowanego resiquimodu w terapii wczesnych stadiów CTCL. Resiquimod oddziałuje agonistycznie na receptory TLR7 i TLR8. Działanie przeciwnowotworowe leku wynika z wzmocnienia odpowiedzi immunologicznej i niszczenia komórek chłoniakowych przez komórki odpornościowe. Do badania włączono 12 pacjentów, którzy przedtem byli leczeni przynamniej 6 innymi terapiami. Chorzy stosowali resiquimod w stężeniach 0,03% lub 0,06% na zmiany skórne przez 16 tygodni.
U 75% pacjentów obserwowano znaczącą poprawę, a u 30% całkowite wchłonięcie się zmian skórnych. Co ciekawe, 92% uczestników badania obserwowało co najmniej 50% poprawę zmian skórnych, które nie były smarowane lekiem. Ponadto znaczącą poprawę obserwowano u 4 z 5 pacjentów z odmianą follikulotropową CTCL. Działania niepożądane były łagodne i ograniczone tylko do skóry.
Dodatkowo u pacjentów przed badaniem i po 8 tygodniach oceniano komórki T pozyskane ze zmian skórnych za pomocą wysokowydajnych metod sekwencjonowania DNA i badania cytometrycznego. U 90% stwierdzono zmniejszenie liczby komórek nowotworowych, a u 30% całkowitą ich eradykację.
Autorzy badania wnioskują, że resiquimod jest lekiem bezpiecznym, który ulega absorpcji do skóry i wykazuje skuteczność zarówno w przypadku zmian leczonych, jak i nieleczonych. Jest to pierwszy lek miejscowy, który może prowadzić do całkowitej remisji u niektórych pacjentów.
Źródło: http://www.bloodjournal.org/content/early/2015/07/29/blood-2015-02-630335.long?sso-checked=true
Lek. Michał Adamczyk
Klinika Dermatologii, Wenerologii i Dermatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie