Rozwój hidradenitis suppurativa w trakcie leczenia biologicznego

Rozwój hidradenitis suppurativa w trakcie leczenia biologicznego

Trądzik odwrócony (hidradenitis suppurativa − HS) jest ciężką, przewlekłą, ropną chorobą skóry, która najczęściej dotyczy młodych kobiet i mężczyzn. Terapia schorzenia jest trudna, większość dostępnych metod farmakologicznych charakteryzuje się niewielkim efektem działania. Do leków o najwyższej skuteczności należą inhibitory TNF-alfa. Naukowcy z Francji zajęli się problemem HS jako paradoksalnego zjawiska, które wystąpiło u pacjentów leczonych preparatami biologicznymi z powodu innych schorzeń.

Zmiany skórne w HS dotyczą okolic zawierających gruczoły apokrynowe, takich jak doły pachowe, pachwiny, okolice narządów płciowych i odbytu. Ciężkie przypadki choroby mogą prowadzić do kalectwa, uniemożliwiając chorym funkcjonowanie społeczne i pracę zarobkową. Terapia schorzenia jest kompleksowa i obejmuje leczenie farmakologiczne oraz interwencje chirurgiczne.  Leki doustne (retinoidy, antybiotyki) wykazują niewielką skuteczność. W ostatnich latach pojawiły się obiecujące doniesienia na temat leków biologicznych w terapii HS, a w 2015 r. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zaaprobowała adalimumab (Humira®) do leczenia ciężkich postaci choroby.

Naukowcy z Francji opublikowali ostatnio wyniki wieloośrodkowego, retrospektywnego badania, w którym analizowano 25 przypadków HS, które rozwinęły się w trakcie terapii z powodu innych chorób zapalnych. 15 pacjentów było leczonych z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów, 9 − choroby Leśniowskiego-Crohna i 1 z powodu łuszczycy. W badanej grupie 12 chorych otrzymywało adalimumab, 6 infliksymab, 4 etanercept, 2 rytuksymab i 1 tocilizumab. Średni czas ekspozycji na lek przed rozwojem zmian skórnych wynosił 12 miesięcy. U większości chorych obserwowano łagodne lub umiarkowane nasilenie zmian (stopień I wg Hurler, n = 13; II, n = 11).

Co ciekawe, u 11 chorych jednocześnie z pojawieniem się zmian HS lub w ciągu następnego roku rozwinęły się objawy innych chorób zapalnych, w tym reakcji paradoksalnych, takich jak łuszczyca (n = 9), choroba Crohna (n = 3), łysienie plackowate (n = 1) i rumień wyniosły i długotrwały (n = 1). 

U większości pacjentów po odstawieniu lub zmianie leku biologicznego dochodziło do całkowitego ustąpienia zmian chorobowych (n = 6/10, 60%). Ponowne włączenie tego samego leku powodowało nawrót zmian HS (n = 3/3, 100%). U osób, które kontynuowały ten sam lek biologiczny, remisję obserwowano bardzo rzadko (n = 1/14, 7%).

Podsumowując, zmiany HS mogą stanowić rzadką, paradoksalną reakcję związaną z terapią biologiczną. Jednocześnie jednak badacze podkreślają, że przynajmniej u części opisanych pacjentów rozwój trądziku odwróconego był przypadkowy.

Źródło: JAAD.org

Lek. Michał Adamczyk
Klinika Dermatologii, Wenerologii i Dermatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie