Wskaźniki częstości samobadania są jednak niskie – wśród osób dorosłych wynoszą 7%, a dla populacji zwiększonego ryzyka około 10%. Dla tych ostatnich przydatna jest tzw. metoda fotografowania całego ciała (total body photography – TBP). Polega ona na okresowym wykonywaniu w profesjonalnym świetle i na kontrastującym tle 20-50 zdjęć wysokiej jakości, które pacjent otrzymuje na nośniku CD lub w wersji drukowanej. Fotografie te służą do porównania obrazu skóry w przypadku pojawienia się nowej zmiany barwnikowej lub ewolucji już istniejącej. Według pacjentów, metoda TBP nie jest pozbawiona wad –oceniają ją oni jako nieskuteczną, obawiają się o swoją prywatność, a w trakcie oglądania zdjęć nie można powiększyć obrazu, co jest dużą niedogodnością. Amerykańscy badacze spróbowali ocenić, czy zastosowanie aplikacji na smartfony może poprawić efektywność TBP. Pacjenci hospitalizowani w Klinice Uniwersytetu w Pensylwanii pomiędzy lutym 2015 r. i październikiem 2016 r. zostali objęci randomizowanym badaniem. Podzielono ich na dwie grupy – w pierwszej, po wykonaniu fotografowania całego ciała, każdy otrzymał płytę CD i wydruki, w drugiej dodatkowo przesyłano pliki zdjęć cyfrowych na iPhony lub iPady. Średnia wieku osób objętych procedurą badawczą wynosiła około 47 lat, były to osoby rasy kaukaskiej, odpowiednio przeszkolone. Czas obserwacji zakończył się po 218 dniach.
Wykazano, że w trakcie eksperymentu wskaźniki samobadania znacząco wzrosły, choć w obu grupach były podobne. Początkowo szacowano je na 20%, po 6 miesiącach już na 37%. Ważnym osiągnięciem był wzrost zadowolenia pacjentów z zastosowanej metody – odpowiednio 94% dla grupy, która otrzymała aplikację na telefon i 54% dla pozostałej. Ponadto osoby z grupy badawczej podkreślały łatwość obsługi, dobrą organizację fotografii, zdolność do zauważenia nowej lub zmieniającej się zmiany barwnikowej, a także utrzymanie prywatności.
Należy zauważyć, że są to obserwacje osób objętych badaniem i nie można ich rozpatrywać w kontekście populacji ogólnej. Na podstawie przeprowadzonych badań określono, że metoda fotografowania całego ciała zwiększa częstość samobadania wśród pacjentów, a dołączenie nowoczesnej technologii (w tym przypadku aplikacji na smartphony), dzięki odczuwanej przez pacjentów satysfakcji, dodatkowo może poprawiać tę wartość. Przedstawione wyniki potwierdzają rosnącą popularność telemedycyny oraz cyfryzacji. Wskazują, że są to metody, po które w być może nieodległej przyszłości sięgać będzie większość lekarzy klinicystów.
lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie: Marek A.J. i wsp.: Impact of a smartphone application on skin self-examination rates in patients who are new to total body photography: A randomized controlled trial. J Am Acad Dermatol 2018; 79 (3): 564-567.
