Bąble pokrzywkowe wymagają różnicowania z obrzękiem naczynioruchowym. Są one na tyle charakterystyczne, że do ich rozpoznania nie wymagane jest badanie histopatologiczne. Z dostępnych danych literaturowych wynika, że nawet do 1/5 ogólnej populacji co najmniej raz w życiu doświadcza wysiewu wykwitów pokrzywkowych. Istnieje umowny podział na pokrzywkę ostrą i przewlekłą, a granicę wyznacza czas 6 tygodni, który minął od pierwszego epizodu. Uznaje się, że nawet połowa przypadków pokrzywki ostrej rozwija się w wyniku mechanizmów alergicznych, natomiast w pokrzywce przewlekłej wartość tę ocenia się na około 1/4 przypadków. Niestety dokładne ustalenie przyczyny zmian skórnych jest ogromnym wyzwaniem i wymaga od lekarza zebrania szczegółowego wywiadu osobniczego i rodzinnego, dokładnego badania fizykalnego, zlecenia licznych badań dodatkowych, a czasem wykonania prób prowokacyjnych.
Witamina D pełni w organizmie ludzkim rolę prohormonu i ma działanie plejotropowe, tzn. bierze udział w wielu procesach fizjologicznych, a przede wszystkim w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz w utrzymywaniu prawidłowej struktury i funkcji kości. Jej niedobory skutkują poważnymi następstwami. Co więcej, udowodniono, że niedobory wit. D mogą współistnieć z chorobami autoimmunologicznymi oraz alergicznymi, takimi jak atopowe zapalenie skóry, ponieważ aktywna postać witaminy wykazuje działanie hamujące pobudzenie mastocytów i zapoczątkowanie odpowiedzi immunologicznej. Ponadto witamina ta aktywuje podgrupę limfocytów T – limfocyty regulatorowe, które wyciszają reakcje zarówno alergiczne, jak i autoimmunologiczne.
Celem pracy tajwańskich badaczy była metaanaliza dostępnych publikacji dotyczących korelacji niedoboru witaminy D oraz pokrzywki ostrej i przewlekłej. Pod uwagę brano 14 badań, w których wzięło udział łącznie 1655 pacjentów z pokrzywką w wywiadzie. Wykazano, że niedobory witaminy D były znacząco większe u chorych z pokrzywką przewlekłą niż w grupach kontrolnych pacjentów zdrowych. Obniżone stężenia występowały także pacjentów z pokrzywką ostrą, nie osiągały one jednak wartości istotnych statystycznie. Co ciekawe, powyższe rezultaty dotyczyły tylko osób dorosłych, bowiem u dzieci z pokrzywką nie wykazano znacznie obniżonych stężeń witaminy D. Podkreślono ograniczenia powyższej pracy – przede wszystkim różnorodność branych pod uwagę badań, a także fakt, że wynik badania witaminy D może podlegać wahaniom w zależności od chorób współistniejących, ekspozycji na słońce pacjentów oraz ich diety. W podsumowaniu zwrócono uwagę na konieczność dalszych badań nad rolą witaminy D w etiopatogenezie pokrzywki i ewentualnej suplementacji u chorych z pokrzywką przewlekłą.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Tsung-Yu T. i wsp.: Vitamin D deficiency in patients with chronic and acute urticaria: A systematic review and meta-analysis. J Am Acad Dermatol 2018; 79 (3), 573-575.
