Choroba może dotyczyć osób dorosłych i dzieci. Wykwity typowo mają charakter przejściowy i ogniskowy, lokalizują się na skórze odpowiadającej wyniosłościom czaszki. Rozpoznanie PA niekiedy jest problematyczne, szczególnie gdy nie obserwuje się zaburzeń w integralności skóry, a dochodzi do anagenowego wypadania włosów, związanego z obniżonym przepływem krwi w brodawkach włosa.
Grupa włoskich dermatologów z Uniwersytetu w Bolonii dokonała retrospektywnej analizy danych wszystkich swoich pacjentów z rozpoznaniem PA, którzy w latach 2010-2017 zgłosili się w celu odbycia konsultacji dermatologicznej. Zauważono, że w fazie ostrej choroby widoczne są rumień i niekiedy owrzodzenia. Natomiast w badaniu trichoskopowym obserwuje się dystroficzne włosy oraz żółte i czarne kropki. Ponadto wykazano, że do możliwych powikłań PA, uzależnionych od nasilenia i długości trwania ucisku, a także indywidualnych cech pacjenta, zalicza się martwicę skóry, utratę struktur przydatkowych i bliznowacenie. Do czynników etiologicznych PA wymieniano: operacje, unieruchomienie oraz urazy i podskórne masy, odpowiedzialne za niedokrwienie skóry głowy. Zmiany lokalizowały się na skalpie i brodzie.
W postępowaniu terapeutycznym usunięto ewentualne przyczyny niedokrwienia skóry głowy oraz zastosowano silne miejscowe preparaty glikokortykosteroidowe, w wyniku czego u 91,7% chorych po upływie 3 miesięcy zaobserwowano pełną remisję zmian i odrost prawidłowych włosów. W tej późnej fazie trichoskopia pozwoliła uwidocznić żółtobrązowe strupy, poszerzone lejki włosów oraz włosy z cienkimi, krótkimi i regularnie skręconymi łodygami oraz zaostrzonym końcem (włosy układające się w kształt okręgów).
Autorzy podkreślili, że obraz kliniczny i trichoskopowy łysienia z ucisku wymagają różnicowania z łysieniem plackowatym, trichotillomanią, utratą włosów w przebiegu chemioterapii. Ich zdaniem, PA to jednostka chorobowa, która, jeśli jest odpowiednio wcześnie rozpoznana, może ustąpić. Co więcej, zastosowanie pewnych działań profilaktycznych pozwala ograniczyć jej występowanie. W diagnostyce pomocne są dokładnie zebrany wywiad lekarski oraz trichoskopia, w której uwidocznienie włosów układających się w kształt okręgów może wskazywać na odwracalny charakter i pomyślne rokowanie. Zgodnie z zaleceniami włoskich naukowców, należy podjąć wysiłek w celu poznania cech histopatologicznych PA oraz skutecznych metod terapeutycznych.
Na podstawie:
Ravaioli G. M. i wsp.: Pressure alopecia in pediatric and adult patients: Clinical and trichoscopic findings in 12 cases. JAAD 2019; 81 (4): 1021-1023.
Źródło ikony wpisu: ze zbiorów prof. A.Kaszuby
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
