Najczęściej pojawia się na twarzy i manifestuje w postaci nieregularnych, brązowych plam. Typowo ostuda dotyczy kobiet w średnim wieku o ciemniejszych fototypach skóry. Oprócz promieniowania UV, do udowodnionych czynników ryzyka melasmy należą: ciąża, stosowanie antykoncepcji doustnej lub hormonalnej terapii zastępczej, predyspozycja genetyczna, a także niektóre leki lub kosmetyki.
Znacznie nasilone i długo utrzymujące się przebarwienia u ciemnoskórych osób może powodować niebieskie światło, składnik promieniowania słonecznego. Melanocyty wykazują znaczną wrażliwość na ten typ promieniowania i pod jego wpływem ulegają bezpośredniej aktywacji. Obecnie z uwagi na szerokie stosowanie urządzeń elektronicznych wyposażonych w ekrany emitujące światło niebieskie, konieczne staje się określenie wpływu tego promieniowania na melanocyty. Szczególnie u pacjentów z ostudą, u których te komórki są znacznie bardziej wrażliwe, a światło niebieskie prowadzi do zaostrzenia lub nawrotu zmian. Jakkolwiek intensywność światła niebieskiego emitowanego przez urządzenia takie jak telefony komórkowe, komputery lub telewizory jest niewielka, to dawka kumulacyjna może doprowadzić do rozwoju zmian hiperpigmentacyjnych.
Duteil i wsp. przeprowadzili prospektywne, randomizowane badanie porównawcze z udziałem 12 pacjentów z obecnymi na skórze twarzy zmianami hiperpigmentacyjnymi. W tym celu przez 30 minut u każdego pacjenta losowo wybraną połowę twarzy naświetlano niebieskim światłem pochodzącym z lampy ksenonowej, emitującej to samo spektrum promieniowania co urządzenia elektroniczne oddalone o 20 cm od skóry. Druga połowa twarzy była odpowiednio przysłonięta. Obliczono, że dawka odpowiadała 8 godzinom ekspozycji przed najmocniejszym ekranem. Zabiegi powtarzano przez 5 kolejnych dni, następnie zaślepiony obserwator dokonał oceny kolorymetrycznej, opierając się o zwalidowany wskaźnik Melasma Area and Severity Index score. Wykazano, że pomiędzy stronami naświetlaną i nienaświetlaną nie występowały różnice w zabarwieniu skóry oraz wyniku wskaźnika Melasma Area and Severity Index score.
Badacze podkreślili, że uzyskane wyniki sugerują, iż 8-godzinna ekspozycja na ekran monitora, oddalonego o 20 cm od skóry, przez kolejnych 5 dni nie prowadzi do zaostrzenia zmian w przebiegu ostudy. Jednakże nie można tego wykluczyć w przypadku większych dawek lub dłuższego czasu narażenia.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie:
Duteil L., Queille-Roussel C., Lacour J.P., Montaudié H., Passeron T.: Short-term exposure to blue light emitted by electronic devices does not worsen melasma. J Am Acad Dermatol 2020; 83(3): 913-914.
Fot. Pixabay
Fot. Pixabay
