Choroby autoimmunologiczne i dermatologiczne związane z liszajem twardzinowym

Choroby autoimmunologiczne i dermatologiczne związane z liszajem twardzinowym
Liszaj twardzinowy (lichen sclerosus – LS) jest schorzeniem o niepoznanej do końca etiologii, w przebiegu którego dochodzi do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego skóry, u kobiet najczęściej w okolicy sromu, krocza i okolicy okołoodbytniczej, natomiast u mężczyzn w obrębie żołędzi i napletka. Zmiany chorobowe manifestują się w postaci porcelanowobiałych ognisk zanikowych o charakterze grudek, niekiedy zlewających się w większe wykwity. Najczęściej w terapii LS wystarczające jest leczenie miejscowe, z wyboru miejscowymi glikokortykosteroidami o dużej sile działania.

Istnieją doniesienia wskazujące na związek LS z zaburzeniami tarczycowymi, bielactwem i łuszczycą. Ponadto podkreśla się zwiększone ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego sromu, szacowane na 0,4-6% kobiet z LS w ciągu całego życia. Bieber i wsp. dokonali analizy bazy danych IBM MarketScan od 2015 do 2017 r., identyfikując 10 004 kobiety z LS i 21 672 016 kobiet bez LS, stanowiących grupę kontrolną. Średni wiek uczestniczek badania wynosił około 51 lat. W kolejnym etapie badania przeprowadzono analizę statystyczną, w celu określenia częstości występowania choroby Hashimoto / przewlekłego limfocytowego zapalenia tarczycy / autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, choroby Gravesa-Basedowa / tyrotoksykozy, bielactwa, łuszczycy i raka sromu. Wykazano, że w grupie LS autoimmunologiczne choroby tarczycy dotyczyły 6,11% kobiet, łuszczyca – 5,12%, bielactwo – 1,95%, a rak sromu 1,9%. Zaburzenia te częściej występowały u pacjentek z LS w porównaniu z kobietami z grupy kontrolnej. Najczęstszą chorobą autoimmunologiczną była niedoczynność tarczycy (4,26%). W przypadku raka sromu stwierdzono aż 26-krotne większe prawdopodobieństwo rozwoju u kobiet z LS, w przypadku bielactwa – 12-krotne.

Autorzy podkreślili, że jest to pierwsze badanie tego typu przeprowadzone z udziałem tak dużej kohorty pacjentów. Wyniki w znacznym stopniu potwierdzają poprzednie doniesienia, szczególnie w aspekcie współwystępujących zaburzeń tarczycowych, jako tych najczęstszych. Niewątpliwie istotne jest podkreślenie, że u kobiet z LS częściej niż w populacji ogólnej ludzi zdrowych występuje łuszczyca i bielactwo. Co więcej, u pacjentek z rozpoznaniem LS konieczne jest przeprowadzanie okresowych badań przesiewowych w kierunku zaburzeń tarczycowych oraz raka sromu. Do ograniczeń badania zaliczono uwzględnienie niewielkiej liczby możliwych zaburzeń współwystępujących, ograniczenie do pacjentek poniżej 65. r.ż. oraz fakt, że biopsję potwierdzającą wykonano jedynie u ok. 23% chorych.

 

Lek. Paulina Szczepanik-Kułak

 

Na podstawie:

Bieber AK, Steuer AB, Melnick LE, Wong PW, Pomeranz MK. Autoimmune and dermatologic conditions associated with lichen sclerosus. J Am Acad Dermatol. 2021; 85(1): 228-229.

Fot. Fotolia