W terapii SJS/TEN konieczne jest wdrożenie leczenia objawowego, odpowiedniej suplementacji żywieniowej, nawadniania, a także działań profilaktycznych: profilaktyki owrzodzeń błony śluzowej żołądka oraz przeciwzakrzepowej. W leczeniu ogólnym można stosować: glikokortykosteroidy, cyklosporynę, immunoglobuliny, cyklofosfamid, plazmaferezę, inhibitory czynnika martwicy nowotworów a. Cyklosporyna A (CsA) stanowi lek, którego stosowanie w przypadku SJS/TEN wydaje się mieć szczególnie istotne znaczenie, gdyż CsA hamuje aktywację limfocytów T typu CD8, co ma kluczowe znaczenie rozwoju reakcji polekowych.
Shah i wsp. przeprowadzili badanie retrospektywne z udziałem 93 pacjentów Massachusetts General Hospital, którzy byli hospitalizowani z powodu SJS/TEN. Pacjenci otrzymywali dożylne immunoglobuliny oraz cyklosporynę (n = 13) lub glikokortykosteroidy dożylne (n = 35). Pomiędzy dwoma grupami nie stwierdzono różnic w zakresie czasu od wystąpienia pierwszych wykwitów do zgłoszenia się do szpitala oraz w rozległości zmian skórnych. W grupie otrzymującej CsA po upływie około 3 dni od rozpoczęcia leczenia zaobserwowano ustąpienie pojawiania się nowych zmian, natomiast repitelizacja miała miejsce po około 10 dniach. Odpowiednio w przypadku glikokortykosteroidów systemowych, wspomniane okresy wynosiły około 2 i 14 dni. Ponadto mediana czasu trwania hospitalizacji u chorych stosujących CsA wynosiła 11 dni, a glikokortykosteroidy – 13,5 dnia. Należy podkreślić, że u dwóch chorych leczonych glikokortykosteroidami rozpoznano sepsę.
Badacze zauważyli, że zastosowanie CsA u wszystkich pacjentów doprowadziło do zatrzymania progresji choroby oraz znacznie szybciej, w porównaniu ze stosowaniem glikokortykosteroidów, przyczyniło się do wygojenia zmian skórnych. Niewątpliwie stanowi to szczególną zaletę, gdyż szybsza repitelizacja zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań miejscowych w postaci infekcji wtórnych. Ponadto krótszy okres hospitalizacji w przypadku CsA przekłada się na znaczące zmniejszenie kosztów. Badacze dostrzegli ograniczenia badania – retrospektywny charakter i niewielką grupę pacjentów; jednakże w podsumowaniu zauważyli, że CsA stanowi cenną opcję terapii SJS/TEN, jednakże konieczne są dalsze badania poświęcone temu zagadnieniu.
Shah R., Chen S.T., Kroshinsky D.: Use of cyclosporine for the treatment of Stevens-Johnson syndrome/toxic epidermal necrolysis. J Am Acad Dermatol 2021; 85(2): 512-513. doi: 10.1016/j.jaad.2018.09.063.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Fot. ze zbiorów lek. Michała Adadmczyka
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Fot. ze zbiorów lek. Michała Adadmczyka
