Zastosowanie chlormetyny w postaci 0,04% żelu w leczeniu ziarniniaka grzybiastego

Zastosowanie chlormetyny w postaci 0,04% żelu w leczeniu ziarniniaka grzybiastego
Ziarniniak grzybiasty (mycosis fungoides – MF) jest najczęstszym typem skórnego chłoniaka T-komórkowego. Choroba manifestuje się zmianami skórnymi o zróżnicowanym charakterze (plamy, nacieki, guzy), w etapach zaawansowanych możliwe jest zajęcie narządów wewnętrznych. Dobór metody terapeutycznej MF uwzględnia stadium choroby, a leczenie ma na celu złagodzenie objawów, zahamowanie progresji i poprawę jakości życia pacjentów. W przypadku zmian o niewielkim stopniu zaawansowania, wykorzystuje się metody takie jak miejscowe glikokortykosteroidy, fototerapia, radioterapia lub miejscowa chlormetyna.
Chlormetyna (chlormethine – CL) jest pierwszym lekiem przeciwnowotworowym, którego początki stosowania w MF sięgają połowy dwudziestego wieku. CL należy do grupy iperytów azotowych i stanowi związek macierzysty dla grupy cytostatyków alkilujących. Niedawno opracowano CL w formie żelu (chlormethine gel – CLG) o stężeniu 0,016% w/w (co odpowiada 0,02% chlorowodorku CL) i jest to preparat zatwierdzony do leczenia pacjentów z MF w stadiach I-IIA w kilku krajach na świecie, w tym w USA i Unii Europejskiej. W przeszłości leczenie CL rozpoczynano od dawki 0,01%-0,02%, zwiększając ją do 0,03%-0,04% co 1-2 miesiące, aby zmaksymalizować odpowiedź kliniczną.
Querfeld i wsp. opisali wyniki badania, oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo stosowania CLG o stężeniu 0,04% u 98 pacjentów z MF w stadiach IA,IB,IIA, u których po 12 miesiącach stosowania CLG 0,02% lub maści z CL nie uzyskano całkowitej odpowiedzi. CLG 0,04% nakładano cienką warstwą raz na dobę na wszystkie zmienione chorobowo miejsca przez ≤7 miesięcy. Za potwierdzoną odpowiedź uznano poprawę o ≥ 50% w stosunku do stanu wyjściowego, utrzymującą się podczas 2 kolejnych wizyt w ciągu 4 lub więcej tygodni. Wykazano, że 26 pacjentów (26,5%) uzyskało potwierdzoną odpowiedź terapeutyczną, biorąc pod uwagę wartość wyniku w skali CAILS (Composite Assessment of Index Lesion Severity) oraz 67 pacjentów (68,4%), gdy uwzględniono skalę mSWAT (modified Severity Weighted Assessment Tool). Różnica ta wynikała z odrębnej charakterystyki obu skal – CAILS identyfikuje zmiany w grubości i cechach, takich jak intensywność rumienia, podczas gdy mSWAT rejestruje jedynie grubość zmiany i zakres jej rozprzestrzenienia. Działanie niepożądane odnotowano u 71 osób, najczęściej podrażnienie skóry, rumień, świąd. U sześciu pacjentów wystąpiło 1 lub więcej poważnych działań niepożądanych, jednakże żadne z nich nie było związane z CLG.
W podsumowaniu badacze podkreślili, że zwiększanie dawki CLG i dłuższe leczenie może przynieść korzyści kliniczne i powinno być rozważane szczególnie w przypadkach zmian nawracających.

 
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak

 

Na podstawie: Querfeld C, Kim YH, Guitart J, Scarisbrick J, Quaglino P. Use of chlormethine 0.04% gel for mycosis fungoides after treatment with topical chlormethine 0.02% gel: A phase 2 extension study. J Am Acad Dermatol. 2021 Jul 30:S0190-9622(21)02194-0. doi: 10.1016/j.jaad.2021.06.896.

Fot. Pixabay