Najbardziej znaną przyczyną jest promieniowanie UVB, więc zaleca się stosowanie kremów z filtrem SPF. Innym, potencjalnym czynnikiem, mającym wpływ na rozwój czerniaka, jest niedobór witaminy D, który odpowiada nie tylko za ryzyko wystąpienia, ale i progresję tej choroby.
Witamina D, pełniąca funkcję regulatora gospodarki wapnia i fosforanów w organizmie człowieka, transportowana jest we krwi przede wszystkim (85-90%) w powiązaniu z białkiem wiążącym witaminę D (Vitamin D Binding Protein – DBP lub VDBP). Białko to nazywane jest także gc-globuliną (group-specific component). Witamina D transpotrowana jest także w powiązaniu z albuminami (10-15%) oraz jako frakcja wolna (mniej niż 1%). Niski poziom DBP został skorelowany z występowaniem czerniaka w zaawansowanym stadium.
Przeprowadzono badania u 40 pacjentów, u których próbki krwi pobrano do trzech tygodni od momentu rozpoznania czerniaka. Kryteriami wykluczenia były: suplementacja witaminy D w okresie półrocznym poprzedzającym badanie, immunosupresja, ciąża, laktacja, współistniejący inny nowotwór, zaburzenia metabolizmu kostnego oraz choroby ziarniniakowe. Grupę kontrolną stanowiło również 56 zdrowych osób, o różnych fototypach skóry, bez wywiadu nowotworowego czy znamion skórnych. Okazało się, że stężenia DBP były znacząco niższe u chorych z czerniakiem, przy czym najniższe wykazano u osób z nowotworem inwazyjnym. Nie ujawniono związku pomiędzy stężeniami białka wiążącego witaminę oraz stopniem zaawansowania w badaniach histopatologicznych. Natomiast stężenia frakcji wolnej oraz związanej z albuminami wykazywały podobne poziomy, zarówno w grupie kontrolnej, jak i badawczej (chorych z czerniakiem in situ i inwazyjnym). Takie wyniki pozwoliły na postawienie następującej hipotezy: obniżone stężenie DBP w organizmie może pomóc w diagnozowaniu czerniaka oraz niwelowaniu ryzyka jego powstania.
Na podstawie:
Navarrete-Dechent C., del Puerto C., Molgó M., González S., Pérez-Mateluna G., Uribe P., Camargo C.A. Jr., Borzutzky A.: Circulating vitamin D–binding protein and free 25-hydroxyvitamin D concentrations in patients with melanoma: A case-control study. J Am Acad Dermatol 2017; 77 (3): 575-577.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
