Dermatologia Praktyczna

Zmianom często towarzyszą dolegliwości subiektywne jak świąd, pieczenie. Do typowych lokalizacji wykwitów należą okolice zgięciowe kończyn górnych, przyśrodkowe powierzchnie ud oraz tułów. BP znacznie częściej dotyczy pacjentów w wieku podeszłym, szacuje się, że ryzyko względne zachorowania w wieku 90 lat wynosi prawie 300 razy więcej niż w wieku 60 lat. Warto zaznaczyć, że w tej grupie wiekowej często występują choroby współistniejące oraz upośledzona czynność narządów.

Terapia BP obejmuje leczenie miejscowe oraz systemowe, preferencyjnie doustną glikokortykosteroidoterapię, z którą wiąże się ryzyko rozwoju działań niepożądanych. Poszukiwane są więc takie sposoby leczenia, które byłyby bezpieczniejsze i równie skuteczne. W przeprowadzonych dotychczas badaniach wykazano, że niskie dawki metotreksatu (MTX) wynoszące 5-10 mg/tydzień u pacjentów z BP prowadziły do remisji choroby. W przypadku chorych z zaburzonym funkcjonowaniem nerek stosowanie MTX nie jest zalecane, nie wiadomo jednak, czy niskie dawki leku mogą przynosić poprawę kliniczną i nie nasilać dysfunkcji nerek. W tym celu Fisch i wsp. dokonali retrospektywnego badania kohortowego z udziałem 232 pacjentów oddziału dermatologicznego Karolinska University Hospital w Sztokholmie, u których w latach 2006-2015 dokonano rozpoznania BP. Średnia wieku chorych wynosiła 84,6. Na podstawie wartości przesączania kłębuszkowego (eGFR) dokonano podziału na trzy grupy: prawidłowy eGFR (> 60 mL/min/1.73m²), umiarkowany (45-60 mL/min/1.73m²) oraz niski (2). U 221 pacjentów przez średnio 459 dni prowadzono terapię metotreksatem w dawce 5 mg/tydzień, u 51% z nich dawkę zwiększono, nie przekraczając 12,5 mg/tydzień. Całkowitą remisję odnotowano u 147 osób (63%). W czasie okresu obserwacji (maksymalnie 10,6 lat) zauważono, że chorych z normalnym i średnim eGFR charakteryzuje podobne ryzyko zgonu, które nie było znacząco wyższe niż u pacjentów z niskim eGFR. Ponadto zaobserwowano, że po odstawieniu leku u osób z niskim eGFR dochodzi do stopniowego wzrostu wskaźnika śmiertelności.

W podsumowaniu autorzy pracy podkreślili niski koszt i łatwą dostępność metotreksatu. Lek stosowany w małych dawkach przez chorych z BP oraz umiarkowanym stopniem niewydolności nerek wydaje się być bezpieczny i nie prowadzi do wzrostu ryzyka zgonu w trakcie leczenia. Należy pamiętać o konieczności dokładnego monitorowania terapii za pomocą oceny klinicznej i badań laboratoryjnych, szczególnie w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju działań niepożądanych leku, jaką stanowią osoby w wieku podeszłym.