Wśród obecnie stosowanych leków miejscowych na zmiany rumieniowe w przebiegu trądziku różowatego wymienia się brimonidynę i oksymetazolinę. Substancje te prowadzą do zwężenia naczyń krwionośnych. Miejscowy timolol, z uwagi na działanie antyangiogenne i wazokonstrykcyjne, jest stosowany w terapii naczyniaków niemowląt. Jednak w przypadku zmian rumieniowych rosacea dotychczas nie obserwowano jego skuteczności. Tsai i wsp. opisali wyniki randomizowanego badania z udziałem 8 osób z rozpoznaniem rosacea, które dwukrotnie w ciągu dnia stosowały roztwór timololu w postaci żelu 0,5% na wybraną połowę twarzy. Przez 8 tygodni timolol nakładano wyłącznie asymetrycznie, następnie przez kolejnych 8 tygodni lek stosowano na obie połowy twarzy. Badacze dokonywali obiektywnych pomiarów nasilenia zmian rumieniowych przed rozpoczęciem terapii, następnie co 4 tygodnie, aż do 4 tygodni po zakończeniu leczenia. Ponadto uczestnicy oceniali nasilenie zaczerwienienia skóry twarzy w skali ilościowej (1-5). W trakcie leczenia zaobserwowano epizod krótkotrwałej wrażliwości powiek dolnych u jednego pacjenta. Żaden z uczestników nie zgłosił zaostrzenia zmian chorobowych. 4 pacjentów zgłosiło poprawę pod wpływem terapii, natomiast 3 podało pogorszenie zmian wraz z przerwaniem leczenia.
Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że zmiany rumieniowe uległy stopniowej remisji w trakcie pierwszych 8 tygodni (zmiany leczone i nieleczone), jednak bez istotnej statystycznie różnicy. Następnie w trakcie terapii obu stron twarzy poprawę kliniczną odnotowano wyłącznie po stronie dłużej leczonej. W tygodniu 16 zaobserwowano nawrót zmian rumieniowych, najprawdopodobniej związany z pobudzeniem receptorów beta-adrenergicznych. Być może krótkotrwałe włączenie alfa-agonistów, w formie terapii naprzemiennej z timololem, byłoby pomocne.
W podsumowaniu autorzy podkreślili małą liczebność uczestników badania. Zwrócili uwagę na reakcję obserwowaną w trakcie pierwszych 8 tygodni, związaną z ustępowaniem zmian rumieniowych także na połowie twarzy niepoddawanej terapii, co interpretowali jako efekt placebo lub rozprzestrzenianie się leku w obrębie naczyń skóry. Ponadto zachęcili do dalszych badań nad działaniem timololu w terapii zmian rumieniowych w przebiegu rosacea, szczególnie z uwzględnieniem odpowiedzi krótkoterminowej.
Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
Na podstawie: Tsai J., Chien A.L., Kim N., Rachidi S., Connolly B.M., Lim H. i wsp.: Topical timolol 0.5% gel-forming solution for erythema in rosacea: A quantitative, split-face, randomized, and rater-masked pilot clinical trial. J Am Acad Dermatol 2021 Feb 3:S0190-9622(21)00309-1. doi: 10.1016/j.jaad.2021.01.098. Epub ahead of print. PMID: 33548303; PMCID: PMC8329126.
Fot. ze zbiorów lek. Michała Adamczyka
Fot. ze zbiorów lek. Michała Adamczyka
