Jakość życia pacjentów z ziarniniakiem grzybiastym i zespołem Sézary'ego poddanych niskodawkowemu napromienianiu całej skóry wiązką elektronów

Jakość życia pacjentów z ziarniniakiem grzybiastym i zespołem Sézary'ego poddanych niskodawkowemu napromienianiu całej skóry wiązką elektronów
Ziarniniak grzybiasty (MF) oraz zespół Sézary’ego (SS) to najczęściej występujące podtypy pierwotnych skórnych chłoniaków T-komórkowych. U chorych z MF/SS stwierdza się pogorszenie jakości życia związanej ze zdrowiem, co wynika z objawów choroby i występujących niekiedy powikłań leczenia. Głównym celem terapii jest zmniejszenie objawów klinicznych, dolegliwości subiektywnych i defektów kosmetycznych, przy jednoczesnym unikaniu toksycznego potencjału leczenia, z uwagi na nieuleczalny i przewlekły charakter MF i SS.
Nawar i wsp. opublikowali wyniki prospektywnego badania, którego celem była ocena skuteczności niskodawkowego napromieniania całej skóry wiązką elektronów (total skin electron beam therapy – TSEBT) w aspekcie krótko- i długoterminowym. Badacze w okresie od września 2016 r. do września 2020 r. przeprowadzili łącznie 62 kursy niskodawkowej TSEBT u pacjentów z MF lub SS z wykorzystaniem mediany dawki 12 Gy. Oprócz efektywności terapeutycznej, analizie poddano zmianę jakości życia pacjentów pod wpływem terapii, wykorzystując zwalidowane kwestionariusze, m.in. dermatologiczny wskaźnik jakości życia (DLQI), Skindex-29, oraz kwestionariusz jakości życia Europejskiej Organizacji Badań i Leczenia Raka. Mediana okresu obserwacji pacjentów po leczeniu wyniosła 12 miesięcy.  
Analiza porównawcza DLQI przed i po TSEBT wskazała na istotne zmniejszenie wyniku po zastosowanym leczeniu ze średnią różnicą wynoszącą 3,96 (p = 0,001). Co istotne, tę znaczącą poprawę obserwowano do 24 miesięcy po TSEBT. W przypadku Skindex-29, wynik uległ znaczącemu zmniejszeniu po TSEBT, przy czym istotną poprawę we wszystkich subdomenach stwierdzono w ostatnim dniu napromieniania, a największą różnicę pomiędzy wartościami wyniku przed i po leczeniu odnotowano po 3 miesiącach obserwacji. Do pozostałych aspektów wpływających na jakość życia, w obrębie których stwierdzono znaczącą poprawę, należały: samopoczucie fizyczne, samopoczucie emocjonalne i samopoczucie funkcjonalne, dobrostan społeczny/rodzinny, globalny stan zdrowia.  
Niewątpliwie kwestią zwracającą szczególną uwagę była bardzo szybka poprawa jakości życia pacjentów pod wpływem TSEBT w małej dawce, następująca już po 4 tygodniach od rozpoczęcia TSEBT. W porównaniu z pozostałymi terapiami, m.in. z zastosowaniem brentuksymabu vedotin (2,1 miesiąca), metotreksatu lub beksarotenu (≥ 3,5 miesiąca), wydaje się to szczególnie obiecujące.
W podsumowaniu autorzy zwrócili uwagę, że przeprowadzona przez nich analiza sugeruje nie tylko skuteczność terapeutyczną TSEBT w małej dawce, ale również pozytywny wpływ na jakość życia u pacjentów z MF i SS.

Lek. Paulina Szczepanik-Kułak
 
Na podstawie: Nawar T., Elsayad K., Müller E.C. i wsp.: Quality of life in patients with mycosis fungoides and Sézary syndrome undergoing low-dose total skin electron beam therapy with or without maintenance therapy. J Am Acad Dermatol 2022; 86 (4): 889-891. doi: 10.1016/j.jaad.2021.03.025. Epub 2021 Mar 17. PMID: 33722549.

Fot. Pixabay