Połączenie konfokalnej mikroskopii refleksyjnej i optycznej koherentnej tomografii w diagnostyce raka podstawnokomórkowego

Połączenie konfokalnej mikroskopii refleksyjnej i optycznej koherentnej tomografii w diagnostyce raka podstawnokomórkowego

Rak podstawnokomórkowy (basal cell carcinoma – BCC) o niewielkich rozmiarach (< 10 mm) bez specyficznych cech dermoskopowych stanowi niemałe wyzwanie diagnostyczne. Nawet w przypadku zastosowania refleksyjnej mikroskopii konfokalnej (reflectance confocal microscopy – RCM) swoistość diagnostyczna pozostaje niska, rzędu 37,5-75,5%, głównie ze względu na ograniczoną głębokość obrazowania. W ostatnim czasie opracowano nowe, ręczne urządzenie do RCM i optycznej koherentnej tomografii (optical coherence tomography – OCT). Zastosowanie RCM-OCT  umożliwia jednoczesne uzyskiwanie w czasie rzeczywistym obrazów w wielu płaszczyznach i, jak wykazano, ułatwia potwierdzenie diagnozy BCC. Jednakże dotychczas nie oceniano tej metody pod kątem skuteczności w rozpoznawaniu ognisk BCC o niejednoznacznych klinicznie cechach.

Monnier i wsp. na terenie ośrodka onkologicznego o trzecim stopniu referencji, przeprowadzili prospektywne badanie kliniczne, którego celem była ocena skuteczności RCM-OCT w diagnostyce niespecyficznych zmian BCC oraz porównanie tej łączonej metody, RCM-OCT, z RCM. W początkowych etapach dwóch badaczy oceniało cechy BCC z wykorzystaniem RCM, wskazując na rozpoznanie „BCC” lub „nie-BCC”. W kolejnym etapie te same zmiany chorobowe obrazowano z zastosowaniem RCM-OCT, ustalając ostateczne rozpoznanie.  Co istotne, wszystkie z obserwowanych ognisk chorobowych później oceniono w badaniu histopatologicznym. Celem zweryfikowania uzyskanych wyników, dodatkowo inny ekspert przeprowadził ocenę zestawu danych z obrazami RCM i OCT, odnotowując charakterystyczne cechy BCC lub ich brak. 
W sumie wykonano zdjęcia 18 niejednoznacznych zmian u 18 pacjentów. Na podstawie wyników badania histopatologicznego stwierdzono, że 56% ocenianych zmian to BCC, a 44% miało charakter łagodny. Natomiast na podstawie analiz prospektywnych i retrospektywnych czułości i swoistości diagnostycznej, wykazano, że metoda łączona, RCM-OCT, charakteryzowała się największą skutecznością w rozpoznawaniu zmian BCC  pozbawionych typowych cech dermoskopowych, zwłaszcza pigmentacji.
W podsumowaniu badacze podkreślili konieczność przeprowadzenia dalszych badań z udziałem większej liczby pacjentów. Niewątpliwie ograniczeniem omawianej metody diagnostycznej jest obecnie brak szerokiego dostępu do urządzenia RCM-OCT.

Lek. Paulina Szczepanik-Kułak


Na podstawie: Monnier J., De Carvalho N., Harris U. i wsp.: Combined reflectance confocal microscopy and optical coherence tomography to improve the diagnosis of equivocal lesions for basal cell carcinoma. J Am Acad Dermatol 2022 ; 86 (4): 934-936. doi: 10.1016/j.jaad.2021.03.066. Epub 2021 May 5. PMID: 33965274.


Fot. Pixabay